İktidarın Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) ve Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle gerçekleştirdiği projeler nedeniyle kamu bütçesinde oluşan kara delik her geçen yıl daha da büyüyor. CHP Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu'nun açıkladığı verilere göre, 2019-2024 döneminde bu projeler kapsamında şirketlere yapılan garanti ödemeleri toplam 273,6 milyar TL’ye ulaştı.
Sayıştay’ın Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) 2024 yılı mali hesaplarına ilişkin denetim raporu, YİD projelerinin kamu maliyesi üzerindeki ağır yükünü bir kez daha gözler önüne serdi. Rapora göre, KGM’nin cari transfer harcamalarının neredeyse tamamı bu projeler kapsamında yapılan garanti ödemelerine gitti. 2024 yılında yapılan 60,5 milyar TL’lik cari harcamanın 60,2 milyar TL’si garanti ödemeleri olarak kayıtlara geçti.
Yolların Bakımı Bile Yapılamıyor
CHP'li Karasu, geçiş ücretlerinin döviz kuruna endeksli olması nedeniyle bütçede garanti ödemeleri için ayrılan ödeneklerin yıl içinde yetersiz kaldığını ve sürekli ek ödenek ihtiyacı doğduğunu belirtti. Bu durumun mevcut yolların bakım ve onarımının aksamasına yol açtığını vurgulayan Karasu, “KGM artık elindeki yolları bile tamir edemez hale geldi” dedi.
Karasu: “Torunlarımız Bile Bu Borcu Ödeyecek”
Projelere “Milletin cebinden beş kuruş çıkmayacak” denilerek savunma yapıldığını hatırlatan Karasu, gerçekte ise yapılan garanti ödemeleriyle halkın ve gelecek nesillerin sırtına büyük bir borç yüklendiğini söyledi. Karasu, "Hesapsızca verilen ve belli başlı şirketlere aktarılan bu garantiler, köprü ve otoyol işletmecilerini zenginleştirdi. Usulsüz sözleşme değişiklikleriyle bazı projeler süresi dolmasına rağmen devlete devredilmiyor. Çocuklarımız, torunlarımız bile bu şirketlere borçlu hale getiriliyor" diye konuştu.
Satış Girişimi Tepki Çekti
İktidarın şimdi de devletin elindeki köprü ve otoyolları satma girişiminde olduğunu hatırlatan Karasu, bu hamlenin de kamu kaynaklarının yandaş şirketlere aktarılması için kullanılacağını savundu. “Oradan gelecek parayla, yandaşların bir türlü dolmayan ceplerini dolduracaklar” dedi.
Yıllara Göre Garanti Ödemeleri (2019-2024)
CHP Genel Başkan Yardımcısı Karasu’nun paylaştığı verilere göre, son altı yılda garanti ödemelerine ayrılan tutarlar şöyle:
-
2019: 5,1 milyar TL
-
2020: 10,1 milyar TL
-
2021: 14,2 milyar TL
-
2022: 36,3 milyar TL
-
2023: 56,8 milyar TL
-
2024: 60,2 milyar TL
Toplamda sadece bu altı yılda 273,6 milyar TL tutarında garanti ödemesi yapıldı.
