Anahtarınızı nereye koyduğunuzu sık sık unutuyor, konuşmanın ortasında ne söyleyeceğinizi bir anda aklınızdan mı kaçırıyorsunuz? Yalnız değilsiniz. Ancak bu durum artık sadece ileri yaşın bir sorunu değil. Uzmanlar, gençler arasında salgın gibi yayılan yeni bir tehlike için uyarıyor: Dijital Demans.
Teknolojinin hayatımızın her alanını kuşattığı bu dönemde, zihnimiz hiç olmadığı kadar yorgun. Medicana Bursa Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Büşra Er, eskiden 60'lı yaşlardan sonra görülen unutkanlık şikayetlerinin artık ergenlik çağına kadar indiğini belirterek, durumun ciddiyetine dikkat çekti. Dr. Er, "Unutmak, bilgiyi kaydetme ya da geri çağırmada yaşanan bir zorluktur. Kötü beslenme, uyku sorunları ve depresyon gibi faktörler etkili olsa da, tablonun en büyük sorumlusu artık avucumuzun içindeki ekranlar," dedi.
BEYNİMİZİ TEMBELLEŞTİREN TEHLİKE
Peki, hayatımızı kolaylaştıran teknoloji, hafızamızı nasıl siliyor? Dr. Büşra Er, bu sorunun cevabını Alman nörobilimci Manfred Spitzer’in ortaya attığı "Dijital Demans" kavramıyla açıklıyor. Sürekli olarak sosyal medya bildirimleri, mesajlar ve e-postalara maruz kalmak, beynin dikkat mekanizmasını bozuyor. Her an bilgiye ulaşabilme lüksü, beynin bilgiyi depolama ve hatırlama kaslarını zayıflatıyor. Dr. Er, "Ekranlardan yayılan mavi ışık, uyku hormonu melatoninini baskılayarak uyku kalitesini düşürüyor. Uykusuz bir beyin ise bilgiyi verimli işleyemez. Sonuç olarak zihinsel bir tembellik ve derinleşen bir unutkanlık ortaya çıkıyor," ifadelerini kullandı.
KORKULAN GERÇEK FARKLI: "AİLEDE VARSA BENDE DE OLUR" MİTİ ÇÖKTÜ
Unutkanlık denince akla ilk gelen ve en büyük korku olan Alzheimer hastalığı konusunda da Dr. Büşra Er, toplumdaki yaygın bir yanılgıya parmak bastı. "Aile öyküsünde Alzheimer olması, genetik geçiş riskini akla getirir. Ancak bu durum bir kader değildir. Tüm Alzheimer vakalarının yalnızca %1'inden azı doğrudan kalıtsaldır. Bu nedenle rutin genetik testler önermiyoruz," diyerek endişeli gençlere ve ailelere rahat bir nefes aldırdı.
KURTULUŞ REÇETESİ: BEYNİNİZİ FORMATLAYIN!
Dr. Büşra Er, genç yaşta başlayan bu sinsi unutkanlığın önlenebilir olduğunun altını çizerek, beyni yeniden canlandıracak o basit ama etkili adımları sıraladı:
-
Dijital Detoks: Ekran başında geçirdiğiniz süreyi mutlaka sınırlandırın. Belirli saatlerde teknolojiden uzaklaşın.
-
Kaliteli Uyku: Mavi ışıktan korunmak için uyumadan en az bir saat önce telefon ve tableti bir kenara bırakın.
-
Beyin Egzersizi: Beyninizi paslanmaktan kurtarın. Kitap okuyun, yeni bir dil öğrenin, bulmaca çözün veya hafıza oyunları oynayın.
-
Sağlıklı Yakıt: Beyin sağlığını destekleyen omega-3, vitamin ve minerallerden zengin besinler tüketin.
-
Aktif Olun: Düzenli fiziksel aktivite, beyne giden kan akışını artırarak zihinsel fonksiyonları güçlendirir.
