Tarihi asırlar öncesine dayanan zeyrek, yüksek Omega-3 ve lif içeriğiyle sofraların vazgeçilmezi olma yolunda ilerliyor. Geçmişte tıbbi amaçla da kullanılan ve halk arasında "ölümden başka her şeye iyi geliyor" denilen bu özel karışım, modern beslenme alışkanlıklarında hak ettiği yeri yeniden alıyor.
Tarih boyunca hem besin hem de sağlık amaçlı kullanılan zeyrek, günümüzde tekrar yaygınlaşmaya başladı. Sivas’ta esnaflık yapan Abdurrahman Şakir Özel, halk arasında keten tohumu ile hazırlanan bu geleneksel karışımın her geçen yıl daha fazla ilgi gördüğünü belirtti. Özel, zeyreğin bilimsel araştırmalarda yüksek Omega-3 deposu olmasıyla öne çıktığını ve tüketiminin hem köylerde hem de şehir merkezinde hızla arttığını ifade etti.
Yüksek Omega-3 ve Beyin Fonksiyonlarına Destek
Özel, zeyreğin içeriğindeki Omega-3 kaynağı sayesinde özellikle beyin fonksiyonlarını desteklediğini vurguladı. "İlk defa tanışanlar ‘Ölüm ile bu neye yarar?’ diye soruyor. Ben de ‘Ölümden başka her şeye iyi geliyor’ diyorum" sözleriyle zeyreğe olan inancını dile getirdi.
Zeyreğin dikkat artırıcı özelliğine dikkat çekerek, "Kitap okurken dikkati artırıyor, öğrenciler için çok faydalı" dedi. Hatta İsviçre'de eczanelerde bile satıldığını duyması, bu kadim lezzetin uluslararası alanda da değerinin anlaşıldığını gösteriyor. Bağışıklık sistemi ve kalp damar sağlığı üzerindeki olumlu etkileri de zeyreği sofraların vazgeçilmezi yapıyor.
Zahmetli Üretim Süreci ve Ramazan Sofralarının Yıldızı
Zeyreğin ana hammaddesi olan keten tohumunun tarla ekimiyle başlayan üretim süreci oldukça zahmetli. Özel, bu geleneksel sürecin aşamalarını şöyle anlattı: "Ham maddesi tarlalarda ekilir, değirmende öğütülür, kavrulur ve karışım yapılır. Orijinalinde tuzsuz yağ eritilir, sıcak yağda zeyrek katılır ve ardından süzme bal ya da pekmezle karıştırılır."
Özellikle kahvaltıda tüketilen zeyrek, tok tutma özelliği sayesinde oruç tutanlar için de kritik bir öneme sahip. Özel, "Özellikle kahvaltıda tüketilir, tok tutar ve Ramazan’da sahurun vazgeçilmezidir" ifadelerini kullandı. Bu özelliği onu, uzun oruç saatlerinde enerji sağlayan doğal bir takviye haline getiriyor.
9 Bin Yıllık Geçmiş ve Çerkez Çikolatası
Şarkışla, Yıldızeli ve Sivas merkez köylerinde yoğun olarak ekimi yapılan zeyreğin, özellikle kış mevsiminde tüketimi daha da artıyor. Tarihi tam 9 bin yıl öncesine dayanan zeyrek, geçmişte su değirmenlerinde en son işlenen ürün olarak biliniyor.
Abdurrahman Şakir Özel, bu lezzetin aynı zamanda "Çerkez çikolatası" olarak da anıldığını ve özellikle çocuklara yedirildiğini belirterek, "Müthiş bir lezzet, tok tutar ve öğün atlatır. Çocukların ve öğrencilerin mutlaka tüketmesi gerekiyor" diyerek zeyreğin önemini bir kez daha vurguladı.
