Sivas İl Sağlık Müdürlüğü, havaların soğumasıyla birlikte sıkça yaşanan karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı vatandaşları uyardı. Özellikle soba, şofben ve baca kullanımında yapılan basit hatalar her yıl çok sayıda insanın hayatını kaybetmesine neden oluyor. Yetkililer, "renksiz, kokusuz ve sessiz bir katil" olan karbonmonoksit gazının tehlikesine karşı alınması gereken önlemleri tek tek açıkladı.
Kış Gelmeden Hayati Uyarı: Lodos Zehirlenmeleri Tetikliyor
Ülkemizde her yıl kış aylarında artan karbonmonoksit zehirlenmeleri, çoğunlukla bilgisizlik, ihmal ve yanlış kullanım sonucu meydana geliyor. Özellikle alçak basınçlı havalarda ve lodosun etkili olduğu günlerde baca gazı içeriye geri sızarak ölümcül sonuçlar doğurabiliyor. Soba ve şofbenlerin kullanımı sırasında yeterli havalandırma yapılmaması, kalitesiz yakıt kullanımı ve baca temizliğinin ihmal edilmesi bu riski daha da artırıyor.
Karbonmonoksit; tatsız, kokusuz, renksiz ve yanıcı bir gaz olup, doğrudan solunum yoluyla kana karışıyor ve oksijen alımını engelliyor. Belirtiler çoğu zaman anlaşılmadan ilerliyor. Baş dönmesi, mide bulantısı, halsizlik gibi hafif şikâyetlerle başlayan zehirlenme, hızlı müdahale edilmediğinde kısa sürede ölüme yol açabiliyor.
Soba ve Bacalarda Hayat Kurtaran Kurallar
Sivas İl Sağlık Müdürlüğü’nün açıklamasında soba ve baca kullanımı ile ilgili şu önlemlere dikkat çekildi:
Sobalar ve bacalar mutlaka kalite belgeli ve standartlara uygun olmalı.
Aşırı doldurulan sobalar duman yolunu daraltır, bu da baca çekişini azaltarak gaz sızmasına neden olur.
Soba tutuşturulurken yakıt üstten yakılmalı, gece yatmadan önce sobaya asla yakıt konulmamalı.
Bacaların en üst noktası çatıdan en az 1 metre daha yüksek olmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı.
Bacalar düzenli olarak temizletilmeli ve sobaların kurulduğu yerler mutlaka havalandırılmalı.
Kombi ve Şofben Kullananlar Dikkat: Bu İhmaller Ölümle Sonuçlanabilir
Karbonmonoksit zehirlenmeleri sadece soba kaynaklı değil. Doğalgazlı kombi ve şofbenler de ciddi risk oluşturabiliyor. İşte dikkat edilmesi gerekenler:
Şofben ve kombiler yalnızca yetkili servis tarafından monte edilmeli.
Bu cihazlar mutlaka bacaya bağlanmalı, banyo gibi dar alanlarda kullanılmamalı.
Ortam sürekli havalandırılmalı, menfezler asla kapatılmamalı.
Gaz kaçağı şüphesinde vanalar kapatılmalı, elektrikli aletler kullanılmamalı ve ortam hızla havalandırılmalı.
Her konutta mutlaka gaz detektörü bulundurulmalı.
Lodosun etkili olduğu günlerde soba yakılmaması gerektiği vurgulanırken, yakılması zorunlu durumlarda ise mutlaka yatmadan önce sobaların söndürülmesi gerektiği belirtildi. Ayrıca, çatılardan düşebilecek parçalar ve kopan elektrik hatlarına karşı da vatandaşların dikkatli olması, tehlike durumunda ilgili acil yardım numaralarının aranması gerektiği kaydedildi:
186 Elektrik Arıza
110 İtfaiye
112 Acil Sağlık
187 Doğalgaz Arıza
Her yıl yaşanan onlarca can kaybının önüne geçmek mümkün. Soba, şofben ve doğalgaz cihazlarının güvenli kullanımı, düzenli bakım ve havalandırma ile karbonmonoksit zehirlenmeleri büyük oranda engellenebilir. Yetkililer, vatandaşların basit ama etkili önlemlerle hem kendi hayatlarını hem de sevdiklerinin hayatını koruyabileceklerini hatırlatıyor.
