Sivas’ta yıllardır süregelen “psikoloğa gitmek ayıptır” anlayışı yavaş yavaş değişiyor. Uzman Psikolog Mert Adil, kentin sosyal yapısı, geleneksel aile düzeni ve değişen genç kuşak üzerinden Sivas’ın psikolojik dönüşümünü anlattı.
Toplumsal Tabularla Yüzleşen Şehir
Sert iklimi ve içine kapanık yapısıyla bilinen Sivas, aynı sertliği toplumun duygusal dünyasında da taşıyor. “El âlem ne der” baskısının gölgesinde yaşayan birçok kişi, duygularını bastırmayı ve dertlerini gizli tutmayı seçiyor. Mert Adil’e göre bu durum, şehirde uzun yıllar süren bir psikolojik tabu haline geldi.
“İnsanlar yaşadıkları ruhsal sorunları çoğu zaman en yakınlarından bile gizliyor. Terapiye gitseler bile bunu kimseyle paylaşmıyorlar,”
diyor Uzman Psikolog Mert Adil.
Ancak tablo tamamen karanlık değil. Özellikle genç nesil, terapiyi bir zayıflık değil, kendini tanıma ve güçlenme fırsatı olarak görüyor. Üniversite öğrencileri ve genç yetişkinlerin bu konuda daha bilinçli davrandığını belirten Adil, “Sivas’ta gençler duvarları yıkıyor,” ifadesini kullanıyor.
Kriz Anına Kadar Bekleyen Bir Şehir
Sivas’ta psikolojik destek alma eğiliminin genellikle kriz anlarında ortaya çıktığını belirten Mert Adil, şu tespitte bulunuyor:
“Erken müdahale kültürü zayıf. Çoğu kişi, sorun büyümeden adım atmak yerine, dayanabildiği kadar dayanıyor. İlk seansa geldiklerinde bile tek görüşmede çözüm bekleyen çok kişi var. Oysa terapi bir süreçtir, tamir değil.”
Bu durum, farkındalığın artmasına rağmen, toplumun hâlâ içe dönük bir iyileşme alışkanlığına sahip olduğunu gösteriyor.
“Görülmekten Korkulan Şehir”
Sivas’ta küçük şehir yapısının getirdiği “görülme” endişesi, psikolojik destek almaya yönelik çekinceleri güçlendiriyor. Mert Adil, büyük şehirlerle farkı şöyle açıklıyor:
“İstanbul veya Ankara’da terapi almak daha anonimdir. Sivas’ta ise biri sizi danışma merkezine girerken görürse, hemen konuşulur. Bu yüzden insanlar ‘el âlem ne der’ düşüncesiyle yardım arayışını erteliyor.”
Bu nedenle, birçok kişi online terapi gibi daha gizli ve güvenli alternatifleri tercih etmeye başlamış durumda.
“Dert Dışarıya Taşınmaz” Geleneği
Sivas’ın güçlü geleneksel aile yapısı, psikolojik desteğin önündeki en büyük engellerden biri. Mert Adil, “Dert dışarıya taşınmaz” anlayışının hâlâ çok yaygın olduğunu belirtiyor:
“Sorunlar bastırılıyor ya da aile içinde çözülmeye çalışılıyor. Oysa bastırılan duygular kaybolmaz, sadece şekil değiştirir. Terapi bu duyguları dönüştürmek için cesur bir adımdır.”
Sert Kışın Gölgesinde Ruhsal Durgunluk
Sivas’ın uzun ve sert kışları, kentteki ruh halini de etkiliyor. Güneşin çekildiği dönemde insanların içe kapanma eğilimi artıyor. Adil, doğayla insan arasındaki bu paralelliği şöyle anlatıyor:
“Güneş azaldığında ruh da kışa girer. Durgunluk, isteksizlik ve yorgunluk normaldir. Bu zayıflık değil; biyolojik bir döngüdür. Kış aylarında terapi talebi bu yüzden artıyor.”
Duyguların Mesajını Anlamak
Sivas halkına ve aslında herkese hitap eden Mert Adil, duyguların bastırılmaması gerektiğini vurguluyor:
“Duygular bizi durdurmak için değil, harekete geçirmek için vardır.
Depresyon ‘hayatında bir şey değişmeli’,
kaygı ‘hazırlık yap’,
öfke ise ‘kendini koru’ mesajını verir.”
Bu mesajları dinlemenin, hem bireysel hem toplumsal iyileşmenin ilk adımı olduğunu söylüyor.
