Dünya genelinde ve Türkiye’de hızla yayılan hazır tüketim alışkanlığı, Anadolu’nun en köklü geleneklerine sahip illerinden Sivas’ta da etkisini göstermeye başladı. Yüzyıllardır imece usulüyle yapılan, evlerin önünde kazanların kaynadığı kışlık hazırlık dönemi, yerini market raflarına ve pazar tezgahlarına bıraktı. Sivaslı vatandaşların bir kısmı geleneksel yöntemlerle kendi üretimini yapmaya devam etse de, büyük bir çoğunluk artık "hazır ürün" kolaylığına yöneliyor.
Çarşı Pazar "Hazır Kışlık" Doldu
Sivas çarşısında ve pazar tezgahlarında son yıllarda görülen manzara, tüketim kültüründeki değişimi gözler önüne seriyor. Eskiden her evin kilerinde, o evin hanımları tarafından hazırlanan ürünler, artık tezgahlarda satılıyor. Sivas’ın meşhur kuşburnu marmelatından çeşit çeşit reçellere, bidon bidon turşulardan kavanozlanmış menemenliklere kadar her şeyi hazır bulmak mümkün. Hatta Sivas mutfağının vazgeçilmezi olan madımak ve maydanoz gibi ürünler bile artık kurutulmuş ve paketlenmiş halde alıcısını bekliyor.
Köyler Boşaldı, Tencere Kaynamaz Oldu
Bu köklü değişimin arkasındaki en büyük neden ise demografik yapıda yaşanan sarsıcı değişim olarak gösteriliyor. Sivas’ta köyden şehre göçün hızlanması ve köylerde yaşayan nüfus oranının yüzde 1 seviyelerine kadar gerilemesi, üretim zincirini kırdı. Tarla ve bahçe ile uğraşan nüfusun azalması, vatandaşı "üreten" konumundan "tüketen" konumuna sürükledi. Köydeki doğal yaşamdan kopan vatandaşlar, şehir hayatının koşturmacası içinde çözümü hazır ürünlerde buldu.
"El Emeği" mi, "Satın Alma" mı?
Hazır tüketim çılgınlığı Sivaslıları da iki farklı görüşte birleştirdi. Kimi vatandaşlar, "İçinde ne olduğunu bilmediğim ürünü evime sokmam" diyerek, katkı maddesi endişesiyle kışlık hazırlığını binbir zahmetle bizzat kendisi yapmaya devam ediyor. Ancak şehir merkezinde ve ilçelerde yaşayan önemli bir kesim, zamandan tasarruf etmek için güvendikleri satıcılardan veya marketlerden kışlık ihtiyaçlarını temin etme yolunu seçiyor.
Talep Her Geçen Gün Artıyor
Geleneksel üretimden modern tüketime geçişin sancıları sürerken, Sivas'ta hazır ürünlere olan talep her geçen gün artıyor. Hazır tüketim çılgınlığının ilerleyen süreçte mutfak kültürünü nasıl etkileyeceği ve neleri unutturacağı henüz bilinmiyor. Ancak görünen o ki; Sivaslılar, zahmetli hazırlık süreçlerinden uzaklaşıp, tezgahlardaki hazır kavanozlara daha fazla ilgi göstermeye devam edecek.
