Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden çıkan ve tıp literatürüne "Karadeniz PEG Kuralı" adıyla giren yeni bir değerlendirme sistemi, demans hastalarının uzun dönem beslenme desteği kararlarını bilimsel ve objektif bir zemine taşıyor. Modern çağın en zorlu nörolojik hastalıkları arasında yer alan demans türlerinde, hastaların yaşam kalitesini ve güvenliğini doğrudan etkileyen beslenme problemleri, bu yeni kural ile daha güvenli bir şekilde yönetilebilecek.
Klinik İhtiyaca Giresun’dan Yanıt
Hastanenin Gastroenteroloji Anabilim Dalı (ABD) Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cumhur Dülger, demans ve Alzheimer tipi demans hastalarının yutma zorluğu, yutmayı unutma veya aspirasyon riskine bağlı ölümcül komplikasyonlar yaşadığını belirtti. Uzun dönem beslenme desteği için uygulanan Perkütan Endoskopik Gastrostomi (PEG) işleminde, nörolojik endikasyonlara ek olarak dahiliye ve gastroenteroloji açısında da bir değerlendirme ihtiyacından yola çıktıklarını açıkladı.
Prof. Dr. Dülger ve ekibi, yaklaşık 150 hasta üzerinde yürüttükleri bir yıllık veriye dayanan çalışma sonucunda, karaciğer yağlanmasının olmaması ve fibrozis skorunun düşük olması gibi iki temel ultrasonografik kriteri esas alan bir skorlama sistemi geliştirdi. Bu sistem, "Karadeniz PEG Kuralı (Karadeniz PEG Rule)" adıyla uluslararası bilimsel platformda kabul görerek dünya tıbbına entegre edilmiş oldu.
"PEG uygulanan hastalarımızın hiçbirinde anlamlı karaciğer yağlanması veya yüksek fibrozis skoru bulunmadığını gördük. Bu kriter zincirini artık bir klinik doktrin haline getirdik ve dünya tıbbına ilk kez entegre etmiş bulunuyoruz." – Prof. Dr. Ahmet Cumhur Dülger
Objektif Kriterler Güvenli Karar Sağlıyor
Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Gökhan Aydın, çalışmanın tek merkezli olmasına rağmen güçlü klinik verilere dayandığını vurguladı. Daha önce PEG kararlarının çoğunlukla nörolojik refleks kaybı veya geçirilen serebrovasküler olaylara dayandığını, ancak literatürde net bir biyokimyasal veya radyolojik kriter seti bulunmadığını ifade etti.
Dr. Aydın, demans hastalarının yaşlı, kaşektik ve beslenme yetersizliği olan hastalar olması nedeniyle, karaciğer yağlanması ve fibrozis skorlarını incelediklerini belirtti. Hastaların büyük çoğunluğunda karaciğer yağlanmasının olmadığı ve fibrozis skorlarının düşük olduğu bulgusundan hareketle, bu iki parametrenin PEG uygulanabilirliğini daha bilimsel bir zemine oturttuğunu söyledi. Bu bulgular, kuralın klinik açıdan doğru olduğunu kanıtlıyor.
Hastanenin Başhekimi Prof. Dr. Atilla Çıtlak ise yoğun klinik hizmet yüküne rağmen böyle uluslararası düzeyde kabul gören bilimsel bir çalışmaya imza atılmasından gurur duyduklarını, bunun hem kurumun hem de ülkenin bilimsel görünürlüğünü artıracağını ifade etti.
"Karadeniz PEG Kuralı", demans hastalarının beslenme yönetimine objektif, bilimsel ve güvenli bir yaklaşım getirerek tıp dünyasında önemli bir boşluğu doldurmaya hazırlanıyor.
