Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Barış Sarıakçalı, 14 Kasım Dünya Diyabet Günü kapsamında yaptığı açıklamada diyabetin dünyada hızlı bir artış gösterdiğini, erken dönemde fark edilmediği için ciddi organ kayıplarına kadar ilerleyebilen tehlikeli bir hastalık olduğuna dikkat çekti.
Diyabetin; insülin direnci, insülin eksikliği veya her ikisinin aynı anda görülmesi sonucunda ortaya çıktığını belirten Sarıakçalı, insülinin hücre kapısını açan bir anahtar görevi gördüğünü ifade ederek şu bilgileri paylaştı: “Bazı bireylerde pankreas yeterli insülin üretemez, bazılarında ise üretilen insülin dokularda etkisini gösteremez. Her iki durumda da glukoz hücre içine giremediği için kanda birikir ve kan şekeri yükselir. Bu süreç devam ettiğinde hücre içi enerji dengesi bozulur.”
Diyabet Dünyada ve Türkiye'de Artış Trendinde
Uluslararası verilere göre diyabetli birey sayısının her yıl yükseldiğini belirten Sarıakçalı, 2021 yılında 537 milyon olan diyabetli sayısının 2045’te 783 milyona ulaşmasının beklendiğini hatırlattı. Türkiye’de ise erişkinlerde diyabet oranı %13,7 seviyesine kadar çıkmış durumda.
Belirtileri Basit Görünüyor Ancak Etkileri Hayati
Doç. Dr. Sarıakçalı, hastalığın ilk aşamada fark edilmemesine neden olan belirtileri şöyle sıraladı:
Aşırı susama ve ağız kuruluğu
Sık idrara çıkma ve gece idrarı
Sürekli yorgunluk ve halsizlik
Açlık hissine rağmen kilo kaybı
Bulanık görme, cilt kuruluğu ve kaşıntı
Mantar ve enfeksiyonların tekrarlaması
Yaraların geç iyileşmesi, eller ve ayaklarda uyuşma
Kan şekerinin uzun süre yüksek seyretmesi durumunda kalp-damar hastalıkları, inme, görme kaybı, böbrek yetmezliği, ayak yarası ve uzuv kayıpları gibi geri dönüşü olmayan tablolara yol açabileceğini belirten Sarıakçalı, diyabetin özellikle gelişmekte olan ülkelerde körlüğün ilk üç nedeni arasında yer aldığını vurguladı.
Tedavide Amaç ve Korunma Yöntemleri
Tedavi için hedeflerin açık olduğunu söyleyen Sarıakçalı;
belirtilerin kontrolü, acil durumların önlenmesi, organ hasarını azaltma ve yaşam kalitesini artırma noktasının kritik olduğunu belirtti.
Beslenme düzeni, fiziksel aktivite, ilaç uyumu ve diyabet eğitiminin tedavinin temel taşları olduğunu belirten Sarıakçalı, toplumun risk bilinci kazanmadan mücadelenin başarıya ulaşamayacağını vurgulayarak şu çağrıda bulundu: “Hastalığımızı tanımak, riskleri bilmek, hekimin önerilerine uymak ve yaşam tarzımızı yeniden şekillendirmek en güçlü savunmamızdır. Diyabete karşı birlikte mücadele etmeliyiz.”
