Havaların soğumasıyla birlikte kapalı alanlarda geçirilen sürenin artması, solunum yolu enfeksiyonlarına davetiye çıkarıyor. Ancak uzmanlar, basit bir soğuk algınlığı gibi başlayan ama sinsice ilerleyerek akciğerleri hedef alan "Zatürre" (Pnömoni) konusunda vatandaşları uyarıyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Didem Tezcan, dünya genelinde enfeksiyona bağlı ölümlerde ilk sırada yer alan bu hastalığın şakaya gelmeyeceğini belirterek, hayat kurtaran belirtileri ve tedavi yöntemlerini açıkladı.
Akciğerlerdeki "İltihap" Alarmı Nasıl Anlaşılır?
Halk arasında zatürre olarak bilinen pnömoni, genellikle masum bir üst solunum yolu enfeksiyonu gibi başlıyor. Ancak virüs veya bakteriler bronşlardan aşağı inerek akciğer dokusuna yerleştiğinde tablo ağırlaşıyor. Dr. Tezcan, akciğerde oluşan ödem ve iltihabın vücuda verdiği sinyalleri şöyle sıraladı: "Öksürük, sarı-yeşil veya pas renginde balgam, yüksek ateş ve halsizlik en belirgin işaretlerdir. Ancak en ayırt edici belirti, nefes alırken hissedilen batma tarzındaki göğüs ağrısıdır." Bazı hastalarda bu tabloya karın ağrısı, bulantı ve ishalin de eşlik edebileceği belirtiliyor.
"Atipik" Vakalara ve Risk Gruplarına Dikkat
Hastalık her yaşta görülse de bazı gruplar "namlunun ucunda" yer alıyor. Özellikle bağışıklık sistemi tam gelişmemiş bebekler, çocuklar, 65 yaş üzeri bireyler ve kronik rahatsızlığı (KOAH, astım, diyabet, kalp ve böbrek hastalığı) olanlar büyük risk altında. Dr. Tezcan ayrıca, "Atipik Pnömoni" adı verilen ve daha sinsi ilerleyen bir türe de dikkat çekti. Bu türde hastalar, yüksek ateş yerine kuru öksürük ve daha hafif belirtilerle hastalığı ayakta geçirebiliyor, bu da bulaştırma riskini ve teşhis gecikmesini artırıyor.
Tedavide Altın Kural: İlk 4-6 Saat
Zatürre teşhisinde fizik muayene ve akciğer röntgeninin genellikle yeterli olduğunu belirten Dr. Tezcan, tedavide zamanla yarışıldığını vurguladı. Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine atıfta bulunan Tezcan, "Tanı konulduktan sonraki ilk 4-6 saat içinde antibiyotik tedavisine başlanması hayati önem taşır" uyarısında bulundu. Gecikmiş tedavilerde akciğer apsesi, solunum yetmezliği ve sepsis (kana mikrop karışması) gibi ölümcül tablolar gelişebiliyor. Hastanın durumuna göre tedavi evde veya hastanede sürdürülebiliyor.
Önlenebilir Bir Tehdit: Aşı Kalkanı
Zatürre, ölümcül riskleri olsa da aslında önlenebilir bir hastalık. Soğuk havalarda vücut direncini kırmamak, beslenmeye dikkat etmek ve enfekte kişilerden uzak durmak temel korunma yöntemleri arasında. Ancak Dr. Tezcan, en güçlü silahın "aşılama" olduğunu hatırlatıyor. Özellikle 65 yaş üstü vatandaşların ve kronik hastalığı olanların, hem her yıl grip aşısını hem de zatürre (pnömokok) aşısını yaptırarak bu büyük tehditten korunabileceği belirtiliyor.
