Güne telefon ekranına bakarak başlamak, her boş anımızda sosyal medyada gezinmek ve günü yine bir ekran karşısında bitirmek... Bu sahne birçoğumuz için artık hayatın bir gerçeği. Ancak masum görünen bu alışkanlıkların, zihinsel sağlığımız üzerinde ciddi etkileri olabileceği ortaya çıktı. Acıbadem Eskişehir Hastanesi'nden Uzman Psikolog Beste Çokaygil, sürekli bildirim almanın ve başkalarının hayatlarını izlemenin yarattığı gizli tehlikelere karşı önemli uyarılarda bulundu.
Sürekli 'Hazır Ol' Hali Beyni Yormaktan Başka Bir İşe Yaramıyor
Sosyal medya aracılığıyla haber alıp sosyalleşirken, farkında olmadan zihnimizi büyük bir yükün altına sokuyoruz. Uzman Psikolog Beste Çokaygil, aralıksız gelen bildirimlerin ve bir şeyleri ‘kaçırma’ korkusunun (FOMO) kişilerde yoğun bir kaygı oluşturduğunu vurguladı. "Sürekli bağlı olma hâli, beynin dinlenmesine asla izin vermiyor" diyen Çokaygil, "Bildirim sesleriyle artan uyarılmışlık hâli, zihnimizde sürekli bir ‘hazır ol’ modu oluşturuyor. Bu durum, zihinsel yorgunluğun ana sebeplerinden biridir" ifadelerini kullandı.
Kıyaslama ve Yetersizlik Hissinin Panzehiri: Dijital Detoks
Sürekli başkalarının idealleştirilmiş hayatlarına maruz kalmak, kaçınılmaz olarak bir kıyaslama ve yetersizlik duygusunu tetikliyor. Yoğun sosyal medya kullanımının dikkat dağınıklığı, stres, uyku problemleri ve benlik algısında bozulmalara yol açabildiğine dikkat çeken Psikolog Çokaygil, bu noktada çözüm olarak ‘Dijital Detoks’ kavramını öne çıkardı. Çokaygil, "Dijital detoks; belirli bir süre ekranlardan uzak kalarak zihinsel bir mola vermektir. Bu küçük molalar, farkındalığı artırır, stresi azaltır ve en önemlisi gerçek sosyal ilişkilerimizi daha aktif tutmamızı sağlar" dedi.
Sadece 30 Dakika Kuralı Bile Hayatınızı Değiştirebilir
Dijital detoksun amacının teknolojiden tamamen kopmak değil, onunla sağlıklı sınırlar kurmak olduğunu belirten Çokaygil, pratik ve etkili yöntemler önerdi. Özellikle günün başlangıcı ve sonunun kritik olduğunu vurgulayarak, "Sabah uyandıktan sonraki ilk 30 dakika ve gece uyumadan önceki son 1 saati 'ekransız zaman' ilan etmek, hem uyku kalitesini artırır hem de gün içindeki odaklanma süresini uzatır. Haftada bir gün veya birkaç saat sosyal medyaya hiç girmemek bile zihinsel olarak büyük bir rahatlama sağlar" diye konuştu.
Bildirimleri Kapatın, Hayatı Açın: İşte Pratik Adımlar
Sürekli gelen bildirimlerin zihni böldüğünü ve dikkati dağıttığını belirten Beste Çokaygil, yalnızca gerçekten önemli uygulamaların bildirimlerini açık bırakmayı tavsiye etti. Telefon ayarlarından haftalık ekran süresini kontrol etmenin ve bu süreyi kademeli olarak azaltmak için hedefler koymanın önemine işaret etti. Çokaygil, "Yemek yerken veya sevdiklerinizle vakit geçirirken telefonu elinize almamak basit ama güçlü bir adımdır. Ekran süresi yerine kitap okumak, yürüyüş yapmak veya bir hobiyle ilgilenmek, zihninize her zaman daha iyi gelecektir" sözleriyle konuşmasını tamamladı.
