Sağlıklı yaşamak ve genç kalmak için şekeri hayatından çıkaran milyonlarca insan, en büyük hatayı mutfakta yapıyor olabilir. Medicana Sağlık Grubu’ndan Uzm. Dyt. Mısra Aydın, yaşlanmayı hızlandıran ve kronik hastalıklara davetiye çıkaran "glikasyon" tehlikesine dikkat çekerek, "Şekerden kaçarken, kızartma tavasında yakalanmayın," uyarısında bulundu.
Hücre yapısını bozarak cildin kırışmasına ve organların yıpranmasına neden olan glikasyon, modern çağın en sinsi sağlık sorunlarından biri olarak gösteriliyor. Uzm. Dyt. Mısra Aydın, bu tehlikeden korunmak için sadece şekerden uzak durmanın yeterli olmadığını, asıl savaşın mutfaktaki pişirme alışkanlıklarını değiştirmekten geçtiğini belirtti.
Sessiz Düşman: Glikasyon Nedir ve Neden Tehlikelidir?
Basitçe anlatmak gerekirse glikasyon, kanınızdaki şeker moleküllerinin protein ve yağlara yapışarak onlara zarar vermesi sürecidir. Uzm. Dyt. Aydın, bu süreçte ortaya çıkan ve "AGEs" olarak bilinen zararlı son ürünlerin, vücudun temel yapı taşları olan kolajen ve elastine saldırdığını belirtiyor. Sonuç? Ciltte elastikiyet kaybı, derin kırışıklıklar ve sarkmalar... Tehlike bununla da bitmiyor. Glikasyon aynı zamanda diyabet, kalp-damar hastalıkları ve hatta Alzheimer gibi ciddi kronik rahatsızlıkların gelişiminde de kilit rol oynuyor.
Asıl Tehlike Mutfakta: Izgara ve Kızartma Masum Değil!
Peki, şeker tüketmiyorsanız bu tehlike sizi nasıl buluyor? Cevap, pişirme yöntemlerinizde saklı. Uzm. Dyt. Mısra Aydın, bu kritik noktayı şöyle açıklıyor: “Birçok kişi sağlıklı olduğunu düşünerek ızgara veya fırında yüksek ısıda pişirme yöntemlerini tercih ediyor. Ancak özellikle kızartma, ızgara ve yüksek ısıda uzun süreli pişirme, yiyeceklerdeki glikasyon ürünlerinin (AGEs) miktarını katbekat artırır. Yani siz şeker yemeseniz bile, yanlış pişirilmiş bir et veya sebze yiyerek vücudunuza yüksek miktarda yaşlandırıcı molekül almış oluyorsunuz.”
Yaşlanmaya Karşı Kalkan: Doğru Pişirme ve Antioksidan Gücü
Glikasyona karşı savaşı kazanmanın yolu ise basit adımlardan geçiyor. Kızartma ve ızgara gibi yüksek ısılı yöntemler yerine; haşlama, buharda pişirme veya düşük ısıda fırınlama gibi daha nazik metodları tercih etmek, AGEs alımını ciddi oranda düşürüyor. Bunun yanı sıra C ve E vitamini gibi güçlü antioksidanlar, yeşil çay ve yaban mersini gibi besinler, glikasyonun vücutta yarattığı hasarı onarmada bir kalkan görevi görüyor. Bol su içmek ve işlenmiş karbonhidratlardan uzak durmak da bu savaştaki en güçlü silahlarınız arasında.
Geri Dönüşü Var Mı? Vücudunuzdaki Hasarı Ölçebilirsiniz
Vücudunuzdaki glikasyon seviyesi hakkında fikir sahibi olmak mümkün. "HbA1c" testi, kanınızdaki 3 aylık ortalama şeker seviyesini göstererek dolaylı da olsa bir ipucu verebilir. Uzm. Dyt. Aydın, "İlerlemiş glikasyon hasarının tamamen geri dönüşü zordur, bu yüzden erken önlem almak hayati önem taşır," diyerek sağlıklı beslenme ve doğru pişirme yöntemlerinin bir yaşam tarzı haline getirilmesi gerektiğini vurguluyor. Unutmayın, genç kalmanın sırrı sadece ne yediğinizde değil, onu nasıl pişirdiğinizde de saklı.
