Vatandaşların vergileriyle inşa edilen kamu yolları bakım ve onarıma alındığında, sürücüler ücretsiz alternatifler yerine neden döviz endeksli geçiş ücretleri olan paralı yollara yönlendiriliyor?
Türkiye'nin en yoğun nüfusuna ve ekonomik trafiğine ev sahipliği yapan Marmara Bölgesi'nde, ulaşım altyapısı bakım-onarım döngüsüne girdi. TEM Otoyolu (O-3), E-5 Karayolu (D-100), Anadolu Otoyolu (O-4) gibi kritik ulaşım hatlarında sürdürülen çalışmalar sırasında trafik sürücülere alternatif güzergâhlar gösterilerek yönlendiriliyor. Ancak CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Sivas Milletvekili Ulaş Karasu'nun Meclis gündemine taşıdığı detay, vatandaşları isyan ettirecek cinsten.
Karasu, yolların kapalı olduğu dönemlerde, sürücülerin kamuya ait ücretsiz yollar yerine dövize endeksli geçiş ücretleriyle özel şirketler tarafından işletilen Kuzey Marmara Otoyolu (KMO), Osmangazi Köprüsü, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Avrasya Tüneli gibi paralı yollara yönlendirildiğine dikkat çekti.
"Devlet Vatandaşına Tuzak Kurmaz!"
Karasu yaptığı açıklamada, "Bakım ve onarım gerekçesiyle kapatılan kamu yollarında sürücüler, bilinçli olarak yüksek ücretli yollara yönlendiriliyor. Halk hem vergisiyle bu projelere kaynak oluşturuyor hem de habersiz şekilde yüksek geçiş ücretlerini ödemek zorunda kalıyor. Devlet vatandaşına tuzak kurmaz!" ifadelerini kullandı.
Söz konusu güzergahların neredeyse tamamının "Yap-İşlet-Devret (YİD)" modeliyle hayata geçirildiğini hatırlatan Karasu, bu modelle işletilen yollarda devletin özel şirketlere uzun vadeli, dövize endeksli geçiş garantileri verdiğine dikkat çekti.
Bakanlığa Sert Sorular: Bilerek mi Yönlendiriliyorlar?
Karasu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun yanıtlaması talebiyle Meclis’e verdiği yazılı soru önergesinde şu çarpıcı soruları yöneltti:
-
Neden ücretsiz kamu yolları yerine özel şirketlerin işlettiği yüksek ücretli yollara yönlendirme yapılıyor?
-
Bu uygulama ile YİD modeliyle işletilen şirketlere “sıcak para” akışı mı sağlanmak isteniyor?
-
Bakanlığın, bu şirketlerle yaptığı sözleşmelerde, trafik yönlendirmeleriyle ilgili özel hükümler var mı?
-
Bu yolların, bakım ve onarım süresince ücretsiz hale getirilmesi yönünde bir plan bulunuyor mu?
-
Vatandaşlar yönlendirme tabelaları ve navigasyon uygulamaları aracılığıyla bilerek mi yanıltılıyor?
Karasu, bu yönlendirme sisteminin vatandaşın cebinden fazladan ödeme çıkmasına neden olduğunu, bu durumun şeffaflık ve kamu yararı ilkeleriyle bağdaşmadığını vurguladı.
Geçiş ücretleri yüksek olan paralı yolların kullanım zorunluluğu, vatandaşlar arasında "devletin dolaylı zorlama yöntemi" olarak değerlendiriliyor. Sürücüler, çoğu zaman ücretsiz alternatif yolları bilmeden ya da yönlendirilmeden, farkında olmadan yüksek ücretli güzergâhları kullanıyor. Bu da bütçeleri doğrudan etkiliyor.
CHP'li Karasu'nun dikkat çektiği bir diğer nokta ise, garanti geçiş sayılarının altında kalan kullanım durumunda devletin özel şirketlere yaptığı ödemeler. Zaten garanti ödemeleri dövize endeksli olarak yapılırken, ek geçiş yönlendirmeleriyle bu şirketlere kazanç mı sağlanıyor? Bu sorular, kamuoyunun da cevabını beklediği önemli başlıklar haline geldi.
