Sivas'ın dağlarında saklı bir şifa ve gelenek kaynağı olan, yöre halkının "genger sakızı" ya da daha yaygın adıyla "kenger sakızı" olarak bildiği doğal mucize, 66 yaşındaki Sivaslı Fikret Gerçek'in dilinden Bizim Sivas mikrofonlarıyla yeniden hayat buluyor. Fikret Gerçek, çocukluğundan beri bildiği bu özel sakızın tüm inceliklerini ve faydalarını bizlerle paylaştı.
Nedir bu Kenger Sakızı, nasıl elde edilir?
Fikret Gerçek'in anlatımıyla genger sakızı, devedikenine benzeyen, dikenli bir bitki olan kenger bitkisinin köklerinden veya gövdesinden elde edilen, tamamen doğal bir sakız. "Genellikle ilkbahar ve yaz aylarında, dağlarda kenger bitkisini buluruz" diyor Fikret Amca ve ekliyor: "Bitkinin kök veya gövde kısmına bıçakla dikkatlice çizikler atarız. Oradan süt beyazı bir sıvı akar. İşte o sıvı, havayla temas edince kuruyup sertleşir ve bizim genger sakızımız olur."
Bu sertleşen parçaların toplandıktan sonraki aşamasını ise şöyle açıklıyor: "Topladığımız sakızı hemen çiğnemeyiz. Genellikle suda bekletiriz veya biraz kaynatırız ki hem acılığı gitsin hem de temizlensin."
Görünümü, tadı ve geleneksel kullanımı
Peki, bu doğal sakızın tadı nasıl? Fikret Gerçek, kenger sakızının toplandığında genellikle kirli beyaz, sarımsı veya kahverengimsi tonlarda olabildiğini, ilk başta sert bir yapısı olduğunu belirtiyor.
"Ağzına ilk aldığında kendine has, biraz acımsı, topraksı bir tadı vardır" diyor ve ekliyor: "Ama çiğnedikçe yumuşar, o ilk acılığı da kaybolur, güzel bir hal alır. Hatta eskiler, hoş koksun diye bazen başka dağ bitkileriyle karıştırıp çiğnerdi."
Kenger sakızının en yaygın kullanım amacının doğal bir çiğneme sakızı olduğunu belirten Gerçek, aynı zamanda halk hekimliğindeki önemine de vurgu yapıyor:
Mide Dostu: "Eskiler, mide ağrısı, hazımsızlık gibi durumlarda hemen bir parça genger sakızı çiğnerdi, iyi geldiğini söylerlerdi."
Diş ve Diş Eti Sağlığı İçin Birebir: "Diş etlerini güçlendirdiği, ağız kokusunu aldığı ve dişleri temizlediği bilinir. Şimdiki sakızlar gibi değil, daha doğal, daha faydalı."
Safra Kesesine ve İştaha Etkileri: "Safra salgısını artırmaya yardımcı olduğu, bazı yörelerde de iştah açıcı olarak kullanıldığı anlatılır durulur."
Nerede bulunur bu doğal hazine?
Kenger sakızının genellikle bahar ve yaz aylarında yöresel pazarlarda, aktarlarda veya kenger bitkisinin yetiştiği dağlık bölgelerde köylüler tarafından satıldığını belirten Fikret Gerçek, "Öyle fabrikasyon bir üretimi yoktur. Tamamen doğal, el emeği göz nurudur" diyerek sözlerini noktalıyor.
Kenger sakızı doğadan elde edilen bir bir ürün olmasından dolayı belirli bir fiyatı olmamasıyla birlikte temizliğine, kalitesine ve satıldığı yere göre kilogramının birkaç yüz TL'den başlayarak bin, 2 bin TL'ye kadar çıktığı bilinmektedir.
