Son yıllarda yerleşim yerlerinde sıkça görülen ayı vakalarının ardındaki gerçek, bilimsel bir açıklamayla gün yüzüne çıktı. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Veteriner Fakültesi Klinik Bilimler Bölümü'nden Doç. Dr. Abdurrahman Takcı, insanların doğaya bıraktığı atıkların ve yemek artıklarının, ayıların biyolojik saatini bozduğunu açıkladı. Kolay yemeğe alışan ayılar, kış uykusuna yatmak yerine yerleşim yerlerine dadanıyor.
Atıklar "Kolay Yemek" Oldu, Kış Uykusu Raf Kalktı
Doç. Dr. Takcı, ayıların normal şartlarda kış aylarında gıda bulmak zorlaştığı için enerji tasarrufu moduna geçerek kış uykusuna yattığını hatırlattı. Ancak günümüzde bu döngü kırıldı. İnsanların bıraktığı yemek artıkları ve çöp alanları, ayılar için "kolay ulaşılabilir bir açık büfe" haline geldi. Takcı, "İnsanların bıraktığı atıklar ayılar için kolay besin anlamına geliyor. Yılın her döneminde besin bulabileceklerini düşündüklerinde uyku sürecine girmiyorlar. Bu durum, yerleşim yerleriyle daha sık temas kurmalarına neden oluyor" diyerek tehlikenin boyutuna dikkat çekti.
"Tam Bir Uyku Yok, Her An Saldırabilirler"
Bilim dünyasında ayıların kış uykusunun tam bir "derin uyku" hali olmadığına dikkat çeken Takcı, vatandaşları rehavete kapılmamaları konusunda uyardı. Ayıların kış uykusunda olsalar bile dış etkenlerle uyanıp saldırabildiklerini belirten Takcı, "Ayılarda dolaşım ve solunum yavaşlasa da tam bir kış uykusundan söz edilemez. Günümüzde atık yoğunluğu nedeniyle bu dinlenme dönemine hiç girmedikleri gözlemlenmektedir. Bu da kışın da ayı tehdidiyle karşı karşıya kalabileceğimiz anlamına gelir" ifadelerini kullandı.
Gıdasını Koruyan Ayı Agresifleşiyor
Ayıların doğası gereği bireysel yaşayan ve gıdalarını koruma içgüdüsü yüksek hayvanlar olduğunu vurgulayan Takcı, bu durumun insanlarla karşılaşma anında saldırganlığa dönüşebileceğini belirtti. Takcı, "Ayılar içgüdüsel olarak gıdalarını koruma eğilimindedir. Çöp konteynerleri veya atık alanlarında beslenen bir ayı, insanla karşılaştığında gıdasını tehdit altında hissederek agresif davranabilir. Bu nedenle çevre temizliği hayati önem taşıyor" dedi.
Üreme Döngüsü de Gıdaya Bağlı
Besin bolluğunun sadece uykuyu değil, üremeyi de etkilediğini belirten Doç. Dr. Takcı, gıda yeterli olduğunda ayıların üreme performansının arttığını söyledi. Dişi ayıların enerji rezervlerinin yavruların tutunması için kritik olduğunu belirten Takcı, "Gıda yeterli olduğunda üreme yaklaşık üç yılda bir gerçekleşir. Yavrularını koruma içgüdüsüyle hareket eden anne ayılar da doğada en tehlikeli olabilecek canlılardandır" diyerek vatandaşları doğada ve yerleşim yeri yakınlarında dikkatli olmaya çağırdı.
