Sivas’ta Kilim Dokumacılığının Köklü Mirası
Anadolu’nun el emeğiyle dokunan en özgün kültürel değerlerinden biri olan kilim dokumacılığı, Sivas’ta yüzyıllardır sürdürülüyor. Daha çok köylerde gelişen bu gelenek, yöre halkının üretkenliğini ve estetik anlayışını yansıtan önemli bir sanat dalı olarak öne çıkıyor.
Sivas çevresinde en bilinen kilim türleri arasında yan kilim, kebir orta kilim, çul kilim, deve tüğlü kilim, nakışlı kilim ile kırmızı ve beyaz kilim yer alıyor. Özellikle Şarkışla kilimleri, desenleri ve motifleriyle bölgenin simgesi haline gelmiş durumda.
Sivas Kilimlerinin Üç Özel Türü
🔹 Rişvan Kilimleri:
Küçük boyutlarda dokunan bu kilimler genellikle çift olarak hazırlanır. Zarif nakışları, doğal boyaları ve dayanıklılığıyla dikkat çeker. Rişvan kilimleri, hem kullanım hem de süsleme açısından en zarif örnekleri arasında yer alır.
🔹 Elbeyli Kilimleri:
Adını dokunduğu Elbeyli Yöresi’nden alan bu kilimler, genellikle küçük ebatlarda hazırlanır. Nakışlarına göre Mihraplı, Kolanlı ve Boncuklu gibi isimlerle anılır. Her biri yöresel motiflerle süslenmiş olup el emeğinin en özgün örneklerinden biridir.
🔹 Muşabbahlı Kilimler:
Daha çok Altınyayla ilçesinde dokunan bu kilimler, büyük ebatlarıyla bilinir. 15 ila 70 arşın arasında değişen uzunluklarda dokunur. Kilim üzerinde bırakılan delikli motifler “muşabbah” adıyla anılır ve bu detaylar kilime estetik bir görünüm kazandırır.
Geleneksel Sivas Halı ve Kilimciliği Yok Olmasın
Bir zamanlar Sivas’ta önemli bir geçim kaynağı olan halıcılık ve kilimcilik, günümüzde eski canlılığını büyük ölçüde yitirmiş durumda. Kırsal nüfusun azalması, yeni iş kollarına yönelim ve bu sanatı bilen ustaların azalması, geleneksel dokumacılığı tehdit ediyor.
Ancak Sivas Valiliği, cezaevleri ve kaymakamlıkların destekleriyle bu kadim sanat yeniden canlandırılmaya çalışılıyor. Açılan kurslar ve üretim atölyeleri sayesinde hem yöre halkına ekonomik katkı sağlanıyor hem de Sivas’ın kültürel mirası gelecek nesillere aktarılmak isteniyor.
Sivas kilimleri sadece bir el sanatı ürünü değil; aynı zamanda Anadolu’nun sabrını, emeğini ve kültürel zenginliğini yansıtan birer tarihi miras olarak değerini koruyor.
