Anadolu'nun zengin tarihini barındıran Yozgat'ın Sorgun ilçesine bağlı Garipler köyünde, yaklaşık 300 yıllık bir tarih adeta zamana direniyor. Geçmişi 1700'lü yıllara dayanan tarihi Rum Kilisesi, bugün definecilerin ve iklim şartlarının yarattığı tahribata rağmen ayakta kalma mücadelesi veriyor. İnanç turizmi açısından dev bir potansiyele sahip olan bu eşsiz yapı, restore edileceği günü bekliyor.
Önce Manastır, Sonra Cami ve Okul Oldu
Birçok medeniyete beşiklik etmiş Garipler köyündeki bu yapı, zaman içinde inanılmaz bir dönüşüm yaşamış. İlk inşa edildiği yıllarda manastır olarak kullanılan görkemli kilise, Garipoğulları Beyliği döneminde bölge halkının ihtiyacı doğrultusunda camiye dönüştürüldü. Yapının çok yönlü kullanımı bununla da sınırlı kalmadı. Cumhuriyetin ilanından sonra, 1924 yılından 1970 yılına kadar tam 46 yıl boyunca, tarihi yapının bir bölümü cami, bir bölümü ise köy okulu olarak hizmet verdi. Bu duvarlar, hem ibadetlere hem de çocuk seslerine tanıklık etti.
Taş İşçiliğinin Nadide Bir Örneği
Günümüzde "Taşınmaz Kültür Varlığı" olarak tescillenen Garipler Köyü Kilisesi, mimari özellikleriyle de dikkat çekiyor. Yaklaşık 17x12 metre genişliğinde, kareye yakın dikdörtgen bir plan üzerine inşa edilen yapı, doğu-batı doğrultusunda uzanıyor. Narteksli (giriş bölümü) ve üç nefli (ana bölüm) bir plana sahip kilisenin inşasında, dönemin mimari teknikleri açıkça görülüyor. Yapının köşelerinde, pencerelerinde, kemer ve kapı bölgelerinde özenle işlenmiş kesme taş kullanılırken, diğer kısımlarda ise moloz taş tercih edilmiş.
Defineciler Tarafından Talan Edildi
300 yıllık bu görkemli miras, ne yazık ki yıllar içinde büyük deformasyona uğramış durumda. Özellikle define avcılarının kaçak kazıları, yapının temellerine ve duvarlarına ciddi zararlar vermiş. İklim şartlarının acımasız etkisiyle birleşen bu tahribat, kiliseyi yok olmanın eşiğine getirmiş. Ancak uzmanlar, yapının hala kurtarılabileceği görüşünde birleşiyor. Restore edildiği takdirde, kilisenin bölge için önemli bir inanç turizmi destinasyonu olabileceği vurgulanıyor.
Müze Müdürü: “Büyük Bir Destinasyon Olabilir”
Konunun önemine dikkat çeken Yozgat Müze Müdürü Cihat Çakır, yapının potansiyeline vurgu yaptı. Çakır, "Garipler Köyü Kilisesi, ilimizde bulunan tescilli bir Rum Kilisesidir. Eğer bu kilisede kapsamlı bir restorasyon çalışması yapılır ve buraya güzel bir işlev verilirse, yapı uzun süre yaşamını korur. Bu da ilimize büyük bir katkı sağlar" dedi. Müze Müdürü Cihat Çakır, yaklaşık 1700'lü yıllarda yapılan kilisenin, alanın ihya edilmesi ve bir çevre düzenlemesi yapılması halinde çok güzel bir destinasyon alanı olabileceğinin altını çizdi.
