Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bazı meslek gruplarında çalışanlara özel olarak sunduğu fiili hizmet süresi zammı yani halk arasında bilinen adıyla yıpranma payı uygulamasıyla, erken emeklilik yolunu açıyor. Bu sayede, emeklilik yaşında 3 yıla kadar indirim ve ek prim günü avantajı sağlanabiliyor. Özellikle EYT'yi kaçıranlar için bu sistem adeta ikinci bir emeklilik kapısı sunuyor.
Fiili Hizmet Süresi Zammı Nedir?
SGK’nın riskli ve ağır işlerde çalışanlara sunduğu bu sistem sayesinde, her 360 günlük çalışma karşılığında ek prim günleri kazanılıyor. Bu ek günler hem emeklilik yaşını düşürüyor hem de toplam prim gününü artırıyor.
Örneğin yılda 90 gün yıpranma hakkı kazanan biri, 20 yıl boyunca toplamda 1.800 gün elde eder. Bu sürenin 3 yılı yaş haddinden düşülürken, 2 yılı prim günlerine ekleniyor. Yasa gereği, yaş indirimi maksimum 3 yıl olarak uygulanıyor.
Kimler Yararlanabilir?
SGK tarafından belirlenen yıpranma hakkı kapsamındaki meslekler şunlardır:
-
Yeraltı maden işçileri
-
Radyasyona maruz kalan sağlık çalışanları
-
Emniyet ve polis teşkilatı mensupları
-
Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) personeli
-
Gazeteciler ve basın çalışanları
-
Demir-çelik fabrikalarında görev yapan işçiler
TSK ve Emniyet personeli için bu süre 8 yıla kadar çıkabiliyor, yer altı maden işçileri için ise yaş indirimi sınırı bulunmuyor.
3600 Gün Şartı Neden Önemli?
SGK’nın yıpranma indirimi uygulamasından yararlanabilmek için çalışanın, yıpranma payı verilen işte en az 3600 gün hizmet vermiş olması gerekiyor. Bu koşul sağlandığında, otomatik olarak yaş indirimi devreye giriyor ve emeklilikte büyük avantaj sağlanıyor.
Ek Kazanç: Doğum ve Askerlik Borçlanması
Kadın sigortalılar doğum borçlanmasıyla her çocuk için 2 yıl, en fazla 3 çocuk için toplamda 6 yıl hizmet kazanabiliyor. Erkekler ise askerlik borçlanması ile sigorta başlangıç tarihlerini geriye çekerek erken emeklilik avantajı elde edebiliyor. Bu yöntemler doğrudan yaş indirimi sağlamasa da, emeklilik tarihini öne çekmeye yarıyor.
Nasıl Başvuru Yapılır?
Yıpranma hakkından faydalanmak isteyenler, çalıştıkları kuruma ve SGK il veya ilçe müdürlüklerine yazılı dilekçe ile başvuru yapabiliyor. Başvurular sonrasında sistem üzerinde eklenen prim günleri e-Devlet hizmet dökümünde görüntülenebiliyor.
EYT’yi Kaçıranlara Alternatif Emeklilik Yolu
3600 gün yıpranma süresiyle erken emeklilik fırsatından yararlanmak mümkün. Özellikle EYT kapsamı dışında kalan ama ağır ve riskli işlerde çalışan vatandaşlar için bu hak, 3 yıl erken emeklilik ve prim avantajı sağlayarak büyük bir kolaylık sunuyor.
