Kurban Bayramı'nın sıcak atmosferi Sivas sokaklarını sarmaya başlarken, vatandaşlar da tatlı bir telaş içinde bayram hazırlıklarını tamamlamaya çalışıyor. Bayram pazarlarından kıyafet mağazalarına, tatlıcılardan baharatçılara uzanan bu hareketlilikte, bazı ürünlerin fiyatları ise dikkatlerden kaçmıyor. Özellikle adı sıkça "dünyanın en pahalı baharatı" olarak anılan safranın Sivas'taki güncel durumu ve bayram sofralarındaki yeri merak konusu oluyor. Acaba bu "kırmızı altın", Sivaslıların bayram bütçesinde ve mutfağında kendine ne kadar yer bulabiliyor?
Bir Tutamıyla Sofraları Şenlendiren Mucize: Safran
Kökeni özellikle İran topraklarına dayanan ve bir tutamının dahi yemeklere eşsiz bir aroma ve göz alıcı bir renk kattığı bilinen safran, dünya mutfaklarının adeta gizli kahramanı. Türkiye'de Safranbolu ile özdeşleşen yerli üretimi bulunsa da, asıl şöhretini ve değerini ithal, özellikle de İran menşeli olanıyla kazanıyor. Peki, bu kadar değerli olan safranı özel kılan nedir? Sadece rengi mi, yoksa damaklarda bıraktığı o keskin ve benzersiz tat mı?
Mutfak uzmanları, safranın özellikle Doğu kültürlerinde bir baharattan öte, bir prestij ve zenginlik göstergesi olduğunu belirtiyor. Yemeklere kattığı altın sarısı parlaklığın yanı sıra, kendine has o yoğun aromasıyla da bilinen safran, aynı zamanda geleneksel tıpta ve çay olarak da tüketiliyor. Öyle ki, deneyimli bir elin kullandığı tek bir safran telinin bile, tenceredeki tüm yemeğin karakterini değiştirebildiği, hem lezzetini hem de görsel şölenini zenginleştirdiği ifade ediliyor. Bu yoğun etkisi, onu diğer tüm baharatlardan ayırarak zirveye taşıyor.
Fiyatı Neden Bu Kadar Yüksek? Gramı 150, Kilosu 400 Bin Lirayı Aşıyor!
Safranın cep yakan fiyatının ardındaki sır, üretimindeki inanılmaz zahmette saklı. Narin safran çiçeğinin kalbinde yer alan ve "stigma" adı verilen o incecik kırmızı tellerden her bir çiçekte sadece üç adet bulunuyor. Bir kilogram safran elde edebilmek için on binlerce çiçeğin gün ışımadan, elle tek tek toplanması ve bu değerli stigmaların büyük bir titizlikle ayıklanması gerekiyor. Bu meşakkatli süreç, safranın neden dünyanın en pahalı baharatı olduğunu açıklar nitelikte.
Piyasada yerli safranın kilogram fiyatı bin TL civarında bir değer bulabilirken, ithal ve yüksek kaliteli İran safranının durumu ise bambaşka bir boyutta. Güvenilir aktarlarda ve özel baharatçılarda İran safranının sadece 1 gramı 150 ile 250 TL arasında değişen fiyatlarla satılıyor. Kilogram fiyatı ise kalitesine ve saflığına bağlı olarak 200 bin liradan başlayıp, dudak uçuklatan 400 bin Türk Lirası'na, hatta üzerine çıkabiliyor. Bu rakamlar, safranın neden "kırmızı altın" olarak anıldığını bir kez daha gözler önüne seriyor.
Sivas Sofralarında Safran: Bayramda da Uzak Bir Hayal Mi?
Peki, Kurban Bayramı'nın coşkusu yaşanırken ve Sivas mutfaklarında hazırlıklar sürerken, bu denli kıymetli ve pahalı olan safran ne kadar ilgi görüyor? Gözlemler ve baharatçılardan alınan duyumlar, Sivaslı vatandaşların gündelik yaşamlarında olduğu gibi bayram alışverişlerinde de safranı pek sık tercih listelerine almadığını gösteriyor. Yüksek fiyatı, onu birçok Sivaslı için ulaşılması zor bir lüks haline getiriyor.
