Yaz mevsiminin gelmesi ve tatil sezonunun açılmasıyla birlikte Türkiye'nin "sessiz katili" yine can almaya başladı. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi'nden Dr. Öğr. Üyesi Olcay Ayçiçek, ülkemizde her yıl ortalama 600 ila bin kişinin suda boğularak hayatını kaybettiğini belirterek, bu sayının bazı doğal afetlerden bile daha yüksek olduğuna dikkat çekti. Ayçiçek, boğulma anında yapılacak ilk yardımla ilgili doğru bilinen çok kritik bir yanlışı da açıkladı.
BEYNİN SADECE 4 DAKİKASI VAR!
Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) verilerine göre boğulmanın, dünya genelinde önlenebilir ölümler arasında en yaygın üçüncü neden olduğunu belirten Dr. Ayçiçek, tehlikenin boyutunu çarpıcı sözlerle anlattı: "Boğulan kişi suya batınca nefes alamaz ve kısa sürede oksijen yetersizliği başlar. Bu durum çok tehlikelidir, çünkü beyin sadece 4 ila 6 dakika oksijensiz kaldığında kalıcı olarak hasar görmeye başlar. Birkaç dakika içinde bilinç kaybı ve kalp durması gelişebilir."
KURTULMAK BAZEN YETMİYOR: BİR ÖMÜR SÜREN HASARLAR
Dr. Ayçiçek, boğulma tehlikesi atlatılsa bile mücadelenin bitmediğine, bir ömür sürebilecek ağır hasarlar kalabildiğine dikkat çekti.
Beyin Hasarı: Oksijensiz kalma süresine bağlı olarak hafıza kaybı, konuşma bozukluğu ve dikkat dağınıklığı gibi kalıcı sorunlar yaşanabilir.
Hareket Bozuklukları: Sinir sistemindeki hasar nedeniyle yürüme gibi temel fonksiyonlarda zorluklar ortaya çıkabilir.
Psikolojik Travma: Olayı yaşayan kişilerde suya karşı korku (hidrofobi), panik atak veya travma sonrası stres bozukluğu gelişebilir.
Akciğer Problemleri: Yutulan su nedeniyle akciğerlerde "aspirasyon pnömonisi" olarak bilinen ciddi zatürre tabloları görülebilir.
HAYAT KURTARAN İLK YARDIM: "SAKIN KUSTURMAYA ÇALIŞMAYIN!"
Boğulma vakalarında saniyelerin hayati önem taşıdığını vurgulayan Dr. Olcay Ayçiçek, doğru müdahalenin hayat kurtardığını, yanlış müdahalenin ise ölüme veya kalıcı hasara neden olabileceğini belirtti. Vatandaşların mutlaka bilmesi gereken ilk yardım adımlarını şöyle sıraladı:
Önce Kendi Güvenliğiniz: Yardım edecek kişi, kendini tehlikeye atmadan boğulan kişiyi güvenli bir şekilde kıyıya çekmelidir.
Hemen 112'yi Arayın: Profesyonel yardım istemek ilk ve en önemli adımdır.
Bilinç ve Solunumu Kontrol Edin: Kişinin bilincinin açık olup olmadığını ve nefes alıp almadığını kontrol edin.
Başını Yana Çevirin: Bu, solunum yolunu açık tutar ve kusması durumunda akciğerlere kaçmasını engeller.
EN ÖNEMLİ UYARI: SAKIN KUSTURMAYA ÇALIŞMAYIN! Dr. Ayçiçek, "Halk arasında yaygın olan su yuttuğu için kişiyi ters çevirme, sırtına vurma veya kusturmaya çalışma son derece tehlikeli ve yanlıştır. Bu, mide içeriğinin solunum yoluna kaçmasına neden olarak durumu daha da kötüleştirebilir," dedi.
Kalp Masajı (Gerekliyse): Eğer kişinin bilinci kapalı ve solunumu durmuşsa, bu konuda eğitim almış bir kişi tarafından derhal kalp ve solunum masajına (CPR) başlanmalıdır.
Dr. Ayçiçek, en etkili yöntemin önlem almak olduğunu belirterek, vatandaşları cankurtaran bulunan güvenli plajları tercih etmeleri ve tehlikeli sulardan uzak durmaları konusunda uyardı.
