3600 gün primle erken emeklilik mümkün! SGK'nın yıpranma payı uygulamasıyla riskli mesleklerde çalışanlara 3 yıla kadar yaş indirimi sağlanıyor. Hangi meslekler faydalanabiliyor, nasıl başvurulur? İşte detaylar.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), riskli ve yıpratıcı koşullarda çalışan sigortalılara özel bir hak tanıyor: Fiili Hizmet Süresi Zammı, halk arasında bilinen adıyla yıpranma payı. Bu uygulama sayesinde belirli meslek gruplarında çalışanlar, yılda ek prim kazanırken aynı zamanda emeklilik yaşını da düşürebiliyor. Özellikle 3600 gün prim süresini dolduranlar için erken emeklilik kapısı aralanıyor. Hatta bazı mesleklerde bu avantaj 5 yıla kadar çıkabiliyor.
Yıpranma Payı Nedir, Kimler Faydalanabilir?
5510 sayılı Kanun’un 40. maddesi kapsamında uygulanan fiili hizmet süresi zammı, yılda 60, 90 ya da 180 gün ekstra prim günü kazandırıyor. Bu sürenin yarısı emeklilik yaşından düşülüyor, kalan yarısı ise toplam prim süresine ekleniyor. Örneğin, her yıl 90 gün kazanan bir kişi, 20 yılın sonunda 1800 gün ek kazanım elde ediyor. Bu süre, 3 yılı yaş indirimi ve 2 yılı prim katkısı olarak yansıyor.
Yıpranma payından faydalanabilen bazı meslek grupları şunlardır:
-
Yer altı maden işçileri
-
Radyasyonla çalışan sağlık personelleri
-
Demir-çelik fabrikası çalışanları
-
Basın mensupları ve gazeteciler
-
Emniyet teşkilatı çalışanları
-
Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) personeli
Bu mesleklerde çalışanlar, kanunda belirtilen şartları taşıdıklarında önemli kazanımlar elde ediyor. TSK ve emniyet mensupları için süre 8 yıla kadar uzayabiliyor. Maden işçileri içinse yaş indirimi süresinde bir üst sınır bulunmuyor.
3600 Gün Kuralı: Erken Emekliliğin Anahtarı
SGK, yaş indirimi uygulamasını yalnızca fiili hizmet süresi kapsamına giren mesleklerde 3600 gün çalışan sigortalılar için devreye alıyor. Bu şartı yerine getiren çalışanlar, yaş indirimiyle daha erken emeklilik hakkı kazanabiliyor. Ancak kanun gereği yaş indirimi en fazla 3 yıl ile sınırlı tutuluyor. Ek kazanılan günler ise yalnızca prim süresine katkı sağlıyor.
Kadınlar için doğum borçlanması (en fazla 3 çocuk ve toplam 6 yıl), erkekler için askerlik borçlanması da emeklilik yaşını doğrudan etkilemese de, sigorta giriş tarihini geri çekerek dolaylı yoldan emekliliği öne çekiyor.
Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler
Yıpranma payından yararlanmak isteyenler, SGK il veya ilçe müdürlüklerine yazılı dilekçeyle başvurmalı. Başvuruda işveren tarafından bildirilen hizmet süresi ve doğum/askerlik borçlanması için SGK-025 formu gibi belgeler gerekli. Başvuru sonrası kazanılan ek hizmet süreleri, e-Devlet üzerinden görüntülenebiliyor.
