Giresun’un Dereli ilçesine bağlı Yavuzkemal Beldesi’nde bir zamanlar vadinin her köşesine çekiç sesi yayılırdı. Bugün ise o sesler, bir asrı aşan aile ocağında iki kardeşin elinde son kez yankılanıyor. Unutulmaya yüz tutmuş zanaatların başında gelen demircilik, Patan ailesinin titizlikle koruduğu küçük dükkânda ayakta kalmaya çalışıyor.
Çocuk yaşta babasının yanında çıraklığa başlayan 62 yaşındaki Mehmet Patan, yarım asrı aşan meslek hayatını aynı heyecanla sürdürüyor. Babasından öğrendiği her ilmik, her darbe, her ustalık sırrı bugün hâlâ örsün üzerinde hayat buluyor. Ancak Patan, mesleğin geleceği konusunda endişeli:
“Babamın yanında çalışmaya başladım, şimdi 62 yaşındayım hâlâ bu ocağın başındayım. Babam bizi yetiştirdi ama biz yeni çırak yetiştiremedik. Kendi çocuklarımız da farklı mesleklere yöneldi. Çırak olmayınca bu zanaat yavaş yavaş yok oluyor” diyerek zanaatın tükenişini hüzünle anlatıyor.
Dükkânda kullanılan körükten çekiçlere kadar pek çok alet, Patan kardeşlerin babalarından kalan yaklaşık 100 yıllık emanetler. Her biri ustaların elinde hâlâ üretmeye devam ediyor. Mehmet Patan, “Babamızın yaptığı çekiçler ve el aletleri hâlâ elimizde. Bu mesleği onlarla yaşatıyoruz” diyerek mirası koruma kararlılıklarını vurguluyor.
Ailenin büyük kardeşi 73 yaşındaki Bilal Patan ise genç yaşta gurbete gitmesine rağmen emeklilik sonrası baba ocağına dönerek yeniden demirciliğe sarılmış. Yılların özlemiyle döndüğü örs başında kardeşiyle birlikte çalışmayı sürdürüyor:
“Bu mesleği babamızdan öğrendik. Gurbete gittim ama döndüğümde yine baba yadigârı ocağın başına geçtim. Çırak olmayınca çıraklığı bile bu yaşta biz yapıyoruz. Bir asırlık örs, el yapımı çekiçler ve o eski körükle çalışıyoruz ama bizden sonra bu vadide demircinin ateşi sönmüş olacak” diyor.
Patan kardeşlere göre zanaatın kaybolmasındaki en büyük nedenlerden biri fabrikasyon üretimlerin yaygınlaşması. Ustalar, el emeğinin yerini alan seri üretim ürünlerin zanaatı geriye ittiğini belirtiyor:
“Fabrikasyon aletler bizi yendi. Ama hiçbir fabrikasyon ürün bizim ateşte harlayıp dövdüğümüz demir kadar dayanıklı olmuyor” sözleriyle mesleğe duydukları inancı dile getiriyorlar.
Yavuzkemal’in dar sokaklarına hâlâ çekiç sesleri yayılıyor olsa da bu seslerin geleceğe taşınması zor görünüyor. Patan kardeşler, bir asırlık demirci ocağını ayakta tutmak için direnmeye devam ediyor ancak çıraksız kalan bu kadim meslek, vadide yavaş yavaş tarihin tozlu sayfalarına karışıyor.
