Karadeniz’in yüksek kesimlerinde yalnızca mayıs ve haziran aylarında açan orman gülü çiçeğinden üretilen ve halk arasında deli bal olarak bilinen bu özel bal türü, hem üretim zorluğu hem de sağladığı faydalarla dikkat çekiyor. Yalnızca dört yılda bir hasat edilebilen deli bal, özellikle Giresun’un Güce ilçesine bağlı Boncukçukur köyünde, asırlık “çardak sistemi” ile geleneksel yöntemlerle üretiliyor.
Her dört yılda bir toplanıyor etkisi şaşırtıyor pic.twitter.com/AiPIBvs7rs
— Bizim Sivas Gazetesi (@bizimsivascomtr) June 1, 2025
Yörede üçüncü kuşak bal üreticisi olan Cabir Fazlı, deli balın 500 yılı aşkın süredir aynı yöntemle üretildiğini belirterek şunları söyledi:
“Orman gülü çiçeğinden elde edilen bu bal, doğal bir antibiyotiktir. Mayıs ayının ortasında hasat başlar. Arıların yaban hayvanlarından korunmasını sağlayan çardak sistemi, bu coğrafyada asırlardır uygulanıyor.”
Doğanın gizli şifası: Bu bal herkesin bildiği gibi değil
Deli balın şifalı etkileri yöre halkı tarafından uzun yıllardır biliniyor. Ancak asıl etkisini, içeriğinde bulunan ve orman gülü bitkisinden bala geçen grayanotoksin maddesi oluşturuyor. Bu maddenin, ölçülü tüketildiğinde güçlü bir doğal antibiyotik etkisi yaptığı biliniyor.
Arıcılardan Ali Caman, özellikle bronşit, yüksek tansiyon ve şeker hastaları üzerinde olumlu etkiler gözlemlediğini belirterek şöyle konuştu:
“Komar olarak da bilinen bu bitkiden elde edilen deli bal, az miktarda tüketildiğinde çok faydalı. Ancak fazla tüketildiğinde mide bulantısı, baş dönmesi gibi ciddi rahatsızlıklara neden olabiliyor.”
500 yıllık gelenekle üretiliyor, ama her yıl bulunamıyor
Her yıl üretilemeyen deli bal, orman gülü, taflan ve kestane gibi bitkilerin aynı anda çiçek açtığı özel dönemlerde oluşuyor. Ancak bu üç bitkinin aynı zaman diliminde çiçeklenmesi oldukça nadir gerçekleştiği için, üretim de sınırlı oluyor.
Bal üreticisi Şenol Türedi, son verimli üretimin dört yıl önce yapıldığını hatırlatarak, “Bu balın üretimi tamamen doğanın dengesine bağlı. Özellikle tansiyon düşürücü etkisiyle biliniyor. Ancak tüm faydalarına rağmen mutlaka ölçülü tüketilmeli” uyarısında bulundu.
Azı şifa, fazlası zehir
Karadeniz’in eşsiz doğasında, sabır ve bilgiyle üretilen deli bal, hem faydaları hem de riskleriyle dikkat çeken bir ürün. Doğadan gelen bu güçlü şifa kaynağını tüketirken, bilinçli olmak büyük önem taşıyor.