Süt ve süt ürünleri tükettikten sonra yaşanan şişkinlik, gaz ve karın ağrısı gibi sorunlar Sivas'ta da birçok kişinin günlük yaşam kalitesini düşürüyor. Peki, bu rahatsızlıkların temelinde yatan ve son yıllarda adını sıkça duyduğumuz laktoz intoleransı tam olarak nedir? Bu durumla nasıl başa çıkılır ve beslenme düzeninde nelere dikkat edilmeli? Sivaslı Diyetisyen Burak Ceylan, toplumun önemli bir kesimini etkileyen laktoz intoleransı hakkında merak edilen tüm detayları Bizim Sivas'a özel olarak anlattı.
Diyetisyen Burak Ceylan, "Bugün, son yıllarda sıkça duyduğumuz bir konu olan laktoz intoleransı üzerine konuşacağız," diyerek söze başladı. "Bir diyetisyen olarak, bu durumun hem günlük yaşamı hem de beslenme alışkanlıklarını nasıl etkilediğini sık sık gözlemliyorum. Laktoz intoleransını mercek altına alırken hem bilimsel gerçeklere değinecek hem de pratik çözümler sunacağım" ifadeleriyle konunun önemine dikkat çekti.
Laktoz İntoleransı Nedir? Vücudumuz Sütü Neden Reddeder?
Diyetisyen Ceylan, laktozun süt ve süt ürünlerinde bulunan doğal bir şeker olduğunu belirterek, "Vücudumuzun bu şekeri sindirebilmesi için laktaz adı verilen bir enzime ihtiyacı vardır. Laktoz intoleransı, laktaz enziminin yetersiz üretildiği ya da hiç üretilmediği durumlarda ortaya çıkar. Bu durumda, laktoz bağırsaklarda sindirilemez ve şişkinlik, gaz, karın ağrısı veya ishal gibi rahatsız edici belirtiler görülebilir," açıklamasında bulundu.
Bu durumun genetik faktörler, yaşlanma veya çölyak hastalığı gibi bazı sağlık sorunları nedeniyle ortaya çıkabileceğini ifade eden Ceylan, Türkiye'de özellikle yetişkinlerde oldukça yaygın olduğunu ancak doğru beslenme stratejileriyle yönetilebileceğinin altını çizdi.
Dikkat: Her Şişkinlik Laktoz İntoleransı Anlamına Gelmez!
Günümüzde birçok kişinin karın şişkinliği yaşadığında ilk olarak laktoz intoleransından şüphelendiğini belirten Diyetisyen Burak Ceylan, önemli bir uyarıda bulundu: "Bu durum her zaman doğru değildir. İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS), Çölyak hastalığı, gıda alerjileri veya diğer sindirim sorunları da benzer semptomlara neden olabilir. Doğru teşhis için bir hekime başvurmak ve gerekirse laktoz tolerans testi yaptırmak büyük önem taşır. Kendi kendine teşhis koymak ve gereksiz yere besin gruplarını diyetten çıkarmak, besin eksikliklerine yol açabilir."
Vücudunuz Sinyal Veriyor: Belirtiler ve Doğru Tanı Yöntemleri
Laktoz intoleransının en yaygın belirtilerinin süt veya süt ürünleri tüketimi sonrası ortaya çıkan karın şişkinliği, gaz, kramp, ishal, kabızlık ve mide bulantısı olduğunu söyleyen Ceylan, "Eğer bu belirtileri sıkça yaşıyorsanız, bir diyetisyene ya da hekime danışmanız önemli. Tanı genellikle laktoz tolerans testi veya hidrojen nefes testi ile konulur. Ancak, belirtilerinizi bir süre izlemeniz ve hangi gıdaların bu durumu tetiklediğini not etmeniz, diyetinizi kişiselleştirmek için harika bir başlangıç olacaktır," dedi.
Laktozsuz Bir Yaşam Mümkün Mü? Diyetisyen Ceylan'dan Altın Değerinde Beslenme Önerileri
Laktoz intoleransı teşhisi konulması durumunda paniğe gerek olmadığını vurgulayan Sivaslı Diyetisyen Burak Ceylan, beslenme düzeninde yapılacak birkaç değişiklikle sağlıklı ve keyifli bir yaşamın mümkün olduğunu belirterek şu pratik önerileri sıraladı:
Laktozsuz Alternatiflere Yönelin: Piyasada laktozsuz süt, yoğurt, peynir gibi birçok seçenek bulunuyor. Badem, yulaf, soya veya hindistancevizi sütü gibi bitkisel bazlı sütler de hem lezzetli hem de laktoz içermiyor. Ancak Ceylan, bu ürünlerin şeker içeriğine dikkat edilmesi ve mümkünse ilave şekersiz olanların tercih edilmesi gerektiğini belirtti.
Laktaz Enzimi Takviyeleri Kurtarıcı Olabilir: Süt ürünlerinden tamamen vazgeçmek istemeyenler için laktaz enzimi içeren tablet veya damlaların denenebileceğini söyleyen Diyetisyen Ceylan, bu takviyelerin özellikle dışarıda yemek yerken yardımcı olabileceğini ifade etti.
Küçük Porsiyonlarla Toleransınızı Keşfedin: Herkesin laktoz tolerans seviyesinin farklı olduğunu hatırlatan uzman isim, "Bazı kişiler az miktarda süt ürünü tüketebilirken, bazıları için bu imkânsızdır. Örneğin, sert peynirler veya yoğurt gibi fermente ürünler genellikle daha az laktoz içerir ve daha kolay tolere edilir. Deneme-yanılma yöntemiyle hangi ürünlerin size uygun olduğunu keşfedebilirsiniz," dedi.
Kalsiyum ve D Vitamini İhtiyacını Göz Ardı Etmeyin: Süt ürünlerinin önemli kalsiyum ve D vitamini kaynakları olduğunu belirten Ceylan, bu ürünler diyetten çıkarılırsa kalsiyum ihtiyacının brokoli, kale, badem, chia tohumu veya kalsiyumla zenginleştirilmiş bitkisel sütlerden; D vitamini içinse güneş ışığına ek olarak balık, yumurta sarısı veya takviyelerden karşılanabileceğini söyledi.
Gizli Düşmanlara Dikkat: Etiket Okuma Alışkanlığı Şart! Laktozun sadece süt ve yoğurtta değil, bazı ekmekler, çikolatalar veya hazır soslar gibi işlenmiş gıdalarda da bulunabileceğine dikkat çeken Diyetisyen Burak Ceylan, ürün etiketlerinde "laktoz", "süt türevleri" veya "peynir altı suyu" gibi ifadelere karşı uyanık olunması gerektiğini vurguladı.
"Vücudunuzu Dinleyin, Bilinçli Seçimler Yapın"
Diyetisyen Burak Ceylan, sözlerini şu önemli hatırlatmayla noktaladı: "Laktoz intoleransı, beslenme alışkanlıklarınızı tamamen değiştirmenizi gerektirmez; sadece biraz daha bilinçli seçimler yapmanızı sağlar. Önemli olan, vücudunuzu dinlemek ve size iyi gelen besinleri keşfetmek. Eğer bu konuda daha fazla bilgiye ihtiyacınız varsa veya kişiselleştirilmiş bir diyet planı oluşturmak istiyorsanız, bir diyetisyene danışmaktan çekinmeyin. Laktoz intoleransı, doğru yaklaşımla kolayca yönetilebilen bir durumdur. Kulaktan dolma bilgilere itibar etmek yerine, bilimsel verilere ve kişisel deneyimlerinize dayalı, size özel bir beslenme planı oluşturmaktır."
