Sivas Devlet Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Beyza Karataş Bozok, günümüzün en yaygın ebeveynlik sorunlarından biri haline gelen kontrolsüz ekran kullanımının, çocukluk çağında adeta sessiz bir krize dönüştüğünü vurguladı. Aileleri, çocuklarının gelişimsel dönemlerine uygun, net ve kararlı sınırlar koymaya çağıran Dr. Bozok, her yaş grubu için önemli risklere dikkat çekti.
İlk İki Yıla Dikkat: Ekran Gereklilik Değil, Risk
Dr. Beyza Karataş Bozok, özellikle yaşamın ilk yıllarında ekranla tanışmanın çocuk gelişimi açısından taşıdığı ciddi risklerin altını çizdi. "İki yaşın altındaki çocuklarda ekran kullanımı bir gereklilik değil, gelişimi olumsuz etkileyebilecek bir etmendir." ifadesini kullanan Bozok, bu kritik dönemde ekran maruziyetinin dil gelişimini geciktirdiğini, dikkat süresini kısalttığını ve en önemlisi ebeveyn-çocuk arasındaki hayati etkileşimi baltaladığını vurguladı. Bu yıllarda çocuğun gerçek dünyadaki duyusal ve sosyal deneyimlere ihtiyacı olduğunu belirtti.
Okul Öncesi ve İlkokul Dönemi: Öğrenmeye ve Sosyalliğe Engel
Okul öncesi dönemde kontrolsüz şekilde artan ekran süresinin, çocuklarda davranış sorunlarına zemin hazırladığı uyarısında bulunan Dr. Bozok, "İki ile altı yaş arasındaki bir çocuk için ekranla geçirilen sürenin artması, oyun yoluyla öğrenmeyi ve sosyal gelişimi sınırlandırırken, aile-çocuk etkileşimini de sekteye uğratmaktadır." dedi. İlkokul çağına gelindiğinde ise ekranın çoğu zaman bir ödül veya oyalanma aracına dönüştüğünü söyleyen Bozok, bu durumun akademik başarıyı doğrudan etkilediğine işaret etti. Bu yaş grubunda kontrolsüz kullanımın, dikkati, öğrenme süreçlerini ve okul motivasyonunu olumsuz yönde etkilediğini kaydetti.
Ergenlikte Görünmez Ama Derin Risk: Bağımlılık ve Ruh Sağlığı
Dr. Bozok, ergenlik dönemindeki riskin ise çok daha görünmez ama bir o kadar derin olduğunu ifade etti. Sınırsız ekran kullanımının bu dönemde bağımlılık davranışlarını tetiklediğini belirten Bozok, "Ergenlerde ekran kullanımının denetimsiz hale gelmesi, ruh sağlığını olumsuz etkileyen bir risk faktörüdür." uyarısını yaptı. Bu durumun, uyku bozuklukları, sosyal içe kapanma ve çeşitli duygu durum sorunlarıyla yakından ilişkili olduğunun altını çizdi.
Koruyucu Sınır: Çocuk ve Aile İçin Bir Kalkan
Tüm bu riskler karşısında alınacak en etkili önlemin "yaşa uygun, net ve tutarlı sınırlar" olduğunu vurgulayan Dr. Beyza Karataş Bozok, bu sınırların yalnızca çocuklar için değil, tüm aile düzeni için koruyucu bir kalkan işlevi gördüğünü söyledi. Açıklamasını güçlü bir mesajla tamamlayan Bozok, "Çocuğa koyulan ekran sınırı, aslında ailenin ruh sağlığını koruyan bir sınırdır." sözleriyle ebeveynlere rehberlik etti. Uzman isim, dijital dünyanın getirdiği kaçınılmaz gerçekler karşısında, bilinçli ve sınırları olan bir yaklaşımın hem bugünü hem de geleceği korumak adına en değerli yatırım olduğunu belirtti.
