Sivas’ın kalbinde, çarşının gürültüsü arasında sessizce yükselen Hoca İmam Camisi, yüzlerce yıllık geçmişiyle şehrin kültürel belleğinde ayrı bir yere sahip. Ulu Cami, Paşa Cami ve Yeni Cami gibi önemli ibadethanelerle çevrili konumu, bu yapıyı sadece bir ibadet noktası değil, aynı zamanda tarihî bir durak haline getiriyor.
14. yüzyılın ortalarında, Eretna Beyliği döneminde inşa edilen cami, Sivas’ta inşa edilen en eski mescitlerden biri olarak biliniyor. Adını, yapının kurucusu olan ve 1373 yılında vefat eden ünlü sûfî Hoca İmam’dan alan cami, zamanla hem mahallenin hem de bölgenin kimliğini şekillendirmiş durumda.
Hoca İmam’ın türbesi de caminin hemen önünde yer alıyor. İlk zamanlarında mahalle mescidi olarak hizmet veren yapı, 1817 yılında Dergâh-ı Ali gediklilerinden Mehmet Emin Ağa tarafından onarılarak camiye dönüştürüldü. Bu onarımla birlikte yapıya minber de eklenerek, ibadet kapasitesi artırıldı.
1953 yılında yapılan genişletme çalışmalarıyla birlikte, caminin harim bölümü batıya doğru büyütüldü; kuzey kısmına ise son cemaat yeri ve minare ilave edildi. Son kapsamlı restorasyonu ise 27 Mayıs 2016’da tamamlandı. O günden bu yana cami, hem ibadete hem de ziyarete açık durumda.
Mimari detaylarıyla dikkat çeken caminin iç süslemeleri de göz alıcı. Mihrabında alçı, minberinde ve tavanlarında ise çakma tekniğiyle yapılmış ahşap bezemeler yer alıyor. Kenger yaprakları, kıvrım dallar, çiçek motifleri ve kandiller gibi ayrıntılar, Batılılaşma Dönemi’nin sanat anlayışını yansıtan unsurlar olarak öne çıkıyor.
Sivas’ta bu dönemde inşa edilen diğer yapılarla estetik benzerlik taşıyan Hoca İmam Camisi, geçmişin zarafetini bugünün sadeliğiyle buluşturuyor. Tarihî çarşı içinde kalmış olsa da hâlâ yerel halkın ilgiyle ziyaret ettiği ve sahiplendiği bir yapı olma özelliğini koruyor.
Bugün hâlâ aktif olarak kullanılan Hoca İmam Camisi, Sivas’ın geçmişiyle bağını koparmayan nadide mekânlarından biri olmayı sürdürüyor. Sessiz duruşu ve güçlü tarihiyle adeta zamanın tanıklığını yapan cami, kent merkezindeki keşfedilmeyi bekleyen değerlerden biri olarak ayakta duruyor.
