Sivas'ın Yıldızeli ilçe merkezinde, asırlara meydan okuyan tarihi bir yapı, sessiz sedasız geçmişin izlerini günümüze taşıyor. Her gün yüzlerce Yıldızelili vatandaşın ibadet için kapısından girdiği Kemankeş Kara Mustafa Paşa Camii, sadece bir ibadethane değil, aynı zamanda Osmanlı tarihinin en kritik askeri seferlerinden birinin hemen öncesinde, bizzat padişah emriyle inşa edilmiş 385 yıllık bir anıt niteliğinde.
Padişah Emriyle, Seferden Hemen Önce İnşa Edildi
Takvimler 1640 yılını gösterdiğinde, Osmanlı İmparatorluğu'nun o dönem padişahı IV. Murat, meşhur Bağdat Seferi için hazırlıklara başlamıştı. Padişah, sefere çıkmadan hemen önce, dönemin 1'inci Veziri Kemankeş Kara Mustafa Paşa'ya bir emir verdi.
Bu emirle Paşa, Yıldızeli'ne günümüze kadar ulaşacak olan bu camiyi inşa ettirdi. Caminin girişinde yer alan ve İlçe Müftülüğü tarafından hazırlatılan tabela da bu tarihi gerçeği doğruluyor: "Bu cami 1640 yılında dönemin Osmanlı Padişahı IV. Murat'ın emriyle Bağdat Seferi'ne çıkmadan önce 1'inci Veziri Kemankeş Kara Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. İsmini de bu camiyi yaptıran vezirden almıştır."
Külliyeden Geriye Sadece Cami ve Hamam Kaldı
Kemankeş Kara Mustafa Paşa, bölgeye sadece bir cami değil, aynı zamanda iki han ve bir de hamamdan oluşan bir külliye hediye etmişti. Ancak zamanın yıpratıcı etkisine karşı koyamayan bu eserlerden günümüze yalnızca cami ve hamam ulaşabildi. Bir zamanlar yolcuların ve kervanların konakladığı iki büyük han ise tarihin tozlu sayfalarında kaybolup gitti. Bu durum, camiyi daha da anlamlı kılan hüzünlü bir detay olarak öne çıkıyor.
Dışı Tarih, İçi Tevazu Kokuyor
Sarı kesme taştan inşa edilen dikdörtgen planlı cami, dışarıdan bakıldığında sağlam ve vakur bir duruş sergiliyor. Kuzeydoğu köşesindeki taş kaideli, tek şerefeli minaresi göğe uzanırken, yapının sadeliği dikkat çekiyor. Ancak caminin içine adım atıldığında, ziyaretçileri büyük bir sürpriz bekliyor. İbadet mekanında hiçbir süsleme unsuruna rastlanmıyor.
Tavanı, sadece iki adet ahşap direk taşıyor ve bu ahşap tavan, yapının mütevazı ruhunu yansıtıyor. Tarihçiler, caminin yapıldığı dönemden sonra geçirdiği tadilatlarla orijinal süslemelerini ve mimari özelliklerini büyük ölçüde yitirdiğini tahmin ediyor. Bu sadelik, ona yaptıran Paşa'nın ve Padişah'ın şanına tezat bir tevazu sunuyor.
Yıldızeli'nin Yaşayan Tarihi
Bugün Yıldızeli ilçe merkezinin kalbinde yer alan bu tarihi cami, sadece taş ve ahşaptan ibaret bir yapı değil. Namaz vakitlerinde, özellikle Cuma ve bayram namazlarında Yıldızelili vatandaşların akınına uğrayan, duaların arşa yükseldiği yaşayan bir merkez. 385 yıl önce bir sefer hazırlığı sırasında atılan temeller üzerinde yükselen bu eser, hala ilk günkü amacıyla halka hizmet etmeye devam ederek, Yıldızeli'nin en önemli tarihi ve manevi miraslarından biri olmayı sürdürüyor.
