Bahar ve yaz aylarının gelmesiyle artan sivrisinekler sadece kaşıntıya değil, ciddi hastalıklara da yol açabiliyor. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Nevin İnce, özellikle sivrisinek ısırığıyla bulaşan ve tedavi edilmediğinde ölümcül olabilen sıtma hastalığına dikkat çekti. Dr. İnce, Türkiye'de yerli vaka kalmasa da yurt dışından gelen "ithal vakaların" hala görüldüğünü belirterek önemli uyarılarda bulundu.

Sıtma nedir, nasıl bulaşır, belirtileri neler?

Doç. Dr. İnce, sıtmanın Anofel türü dişi sivrisineklerin ısırığıyla insandan insana taşınan parazitik bir hastalık olduğunu belirtti.

Özellikle Afrika, Güney Asya ve Güney Amerika gibi tropikal bölgelerde yaygın olduğunu ifade eden İnce, enfekte sivrisinek ısırığından genellikle 7 ila 30 gün sonra ortaya çıkan belirtileri şöyle sıraladı: "Ateş, titreme ve üşüme atakları, terleme, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları, yorgunluk, halsizlik, bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı, kansızlık, sarılık, nöbetler" Nadiren kan nakli veya steril olmayan iğnelerle de bulaşabileceğini ekledi.

Tedavi edilmezse beyni etkileyebilir, öldürebilir!

Sıtmanın tedavi edilmediği takdirde, özellikle tehlikeli türü olan Plasmodium falciparum'un yol açtığı durumlarda ciddi sonuçlar doğurabileceği uyarısında bulunan Dr. İnce, bu sonuçları şöyle özetledi:

Ciddi kansızlık, beyin damarlarının tıkanmasıyla nöbet, bilinç kaybı, koma ve ölüm, karaciğer ve dalak büyümesi, böbrek yetmezliği, akciğerlerde sıvı birikimi ve kan şekeri düşüklüğü.

Özellikle çocuklar, hamile kadınlar ve bağışıklığı zayıf kişiler en riskli grubu oluşturuyor. Hamilelerde ise düşük, erken doğum gibi riskler artıyor.

Türkiye'de durum ne? İthal vakalar riskli mi?

Türkiye'de sıtmanın geçmişte Güneydoğu ve Çukurova'da yaygın olduğunu ancak alınan önlemlerle yerli vakaların neredeyse tamamen ortadan kalktığını belirten Dr. İnce, "Ancak bazı ithal vakalar hala görülmektedir.

İthal vakalar genellikle Afrika, Güney Asya veya Orta Doğu ülkelerinden gelen işçiler ya da seyahat eden kişilerde rastlanabilir" dedi. Bu durum, hastalığın tamamen unutulmaması gerektiğini gösteriyor.

Korunmak için ne yapmalı? Erken tanı hayat kurtarır

Dr. İnce, sıtmadan korunmanın en etkili yolunun sivrisinek ısırıklarından korunmak olduğunu vurguladı. Cibinlik kullanımı, pencerelere sineklik takılması, kovucu spreyler, uzun kollu açık renk giysiler giymek ve riskli saatlerde dışarıda olmamak gibi önlemlerin önemine dikkat çekti.

Özellikle sıtmanın yaygın olduğu bölgelere seyahat edeceklerin seyahat öncesi doktora başvurarak koruyucu ilaç kullanması gerektiğini belirtti.

Kaynak: İHA