3194 Sayılı İmar Kanunu’nun en önemli uygulamalarından biri İmar Düzenlemelerine ilişkin olan ve halk arasında 18 Uygulaması olarak da bilinen imar uygulamasıdır. 11 Eylül 2025 Perşembe günü Resmi Gazete’de, bu sınırları ve mülkiyet hakkını adeta ihlal eden yeni bir yönetmelik yayınlanarak yürürlüğe girdi.
EkoArazi Genel Müdürü Hakan ERİLKUN, yeni uygulamayı şöyle açıkladı: 3194 sayılı İmar Kanunumuz gereğince imar düzenlemesi yapılan bir bölgede parsel sahiplerinden Düzenleme Ortaklık Payı adı altında kesintiler yapılabilir. Kısaca DOP adını verdiğimiz bu kesintilerin oranı parsel büyüklüğünün %45’ini aşamaz ve kesintiler ancak kamusal amaçlı kullanım ihtiyaçları nedeniyle yapılabilir. Ancak kamusal amaca ayrılan yerlerde 5 (beş) yıl boyunca amaca uygun herhangi bir işlem yapılmazsa parsel sahiplerinin yeri geri alma hakkı bulunmaktadır. İşte 11 Eylül 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle devlete, amaca uygun bir kullanım olmaması halinde kesinti yapılan parseli geri vermek yerine bölge sınırlaması olmaksızın dilediği yerden farklı bir parseli verme hakkı tanınıyor.
Bu uygulamanın kişinin mülkiyet edinme, mülkiyetini dilediği gibi değerlendirme hakkına ters düştüğü gibi 3194 sayılı kanun ile de tezat teşkil ettiğini belirten EkoArazi Genel Müdürü Hakan ERİLKUN uygulamayı şu sözlerle değerlendirdi: Uygulamanın kesinlikle mülkiyet hakkı ihlali olduğunu belirtmek isteriz. 3194 sayılı İmar Kanunumuz, 5 (beş) yıl içinde imar planının amaca uygun şekilde hayata geçirilmemesi durumunda arada geçen sürenin vergilerinin ödenmesi koşuluyla mülkiyetin iadesini onaylarken yeni uygulama mülkiyet hakkının ihlal ederek kişiye sınırları bile kesinleştirilmemiş farklı bir yerden yer gösterilebileceğini belirtiyor. Mülkiyet hakkının ihlali, bir kişinin mal varlığını kullanma ve semerelerinden faydalanma ve tasarruf etme yetkilerinin kısıtlanması veya tümüyle engellenmesidir. Burada da mülk sahibine, plan hayata geçirilmemesine rağmen kriterleri bile belli olmayacak şekilde farklı bir yer göstermenin hakkın açıkça ihlali olduğu açıktır.
