Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, Sivas'ın Divriği ilçesinde yer alan, 1228-29 yıllarında Mengücekli Beyi Ahmed Şah ve eşi Turan Melek tarafından yaptırılmış önemli bir tarihi komplekstir.
Mimari Özellikler
Caminin harimi, mihraba dik beş sahından oluşur ve orta sahınlar daha geniştir. Mihrap önü kubbesi, dıştan piramit şeklinde bir örtü ile kaplanmıştır.
Yapıda, Selçuklu avlulu plan tipi ile Emevi planı tipi bir arada görülüyor. Şahınların onu biri farklı yıldız tonozlarla örtülmüş, ışıklık kubbesine geçişte Türk üçgenleri kullanılmış.
Üç portalın seçenekleri arasında üslup birliği bulunmazken, detaylar taşkın ve barok karakterlidir.
Batı portalında Alaaddin Keykubad'ın çift başlı kartal arması, Ahmet Şah'ın doğan motifi yer alır.
Abanoz ağacından yapılmış minber ve bezemeler, Anadolu'daki en erken örneklerdendir.
Kapıdaki İnsan Silüeti
Caminin giriş kapısına ikindi güneşi vurduğunda, gölgelerden oluşan bir insan silüeti belirir. Bu silüet, Kur'an okuyan ve namaz kılan bir adam olarak yorumlanır.
Evliya Çelebi'nin Yorumu
Evliya Çelebi, bu eser için "Kapı ve duvarları öyle nakış bukalemun eylemiş ki, methinde diller kısır, kalem kırıktır." sözleriyle hayranlığını dile getiriyor.
Restorasyon Süreci
Kompleks, 15. ve 19. yüzyıllarda birçok kez restore edilmiştir. 2010 yılında başlayan restorasyon süreci, 2022'de kullanılanlar ve 6 Mayıs 2024 tarihinde tekrar ziyaret edilmiştir.
Darüşşifa'nın Özellikleri
Darüşşifa, caminin güney duvarına dayanıklı ve dört eyvanlı bir plana sahiptir. Kuzeydoğu köşesinde yer alan türbe, yapısı ayrı bir anlam katar. Merkezindeki havuzdan taşan su, bakım içinde estetik bir dolaşım sağlar.
Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, hem mimari açıdan hem de tarihsel açıdan benzersiz bir yapı olarak, Türk-İslam sanatının zirve noktalarından biri olarak kabul edilmektedir.
