Milyonlarca insanın yaşam kalitesini düşüren ve ilerleyen evrelerde hastaları diyalize mahkûm edebilen diyabete bağlı böbrek hasarına karşı bilim dünyasını heyecanlandıran bir adım atıldı. Karabük Üniversitesi'nde görevli Türk bilim insanları, TÜBİTAK desteğiyle başlattıkları projeyle, zeytin yaprağında doğal olarak bulunan "hidroksitirozol" adlı güçlü bir antioksidanın, bu yıkıcı hasarı önleyici etkilerini dünyada ilk kez test ediyor.
DİYALİZE GİDEN YOLU KAPATABİLİR
Halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabet, en yaygın komplikasyonlarından biri olan "diyabetik nefropati" ile böbreklere kalıcı zararlar veriyor. Bu hasarı önlemek veya yavaşlatmak amacıyla yola çıkan Karabük Üniversitesi öğretim üyeleri, literatürde daha önce bir benzeri yapılmamış bir çalışmaya imza attı. Proje yürütücüsü Dr. Öğr. Üyesi Derya Çınar, "Amacımız tedaviye yardımcı yeni bir koruyucu madde bulmak. Araştırmamız kendi alanında tek," diyerek çalışmanın öncü niteliğini vurguladı.
DENEY MODELİ DÜNYADA İLK KEZ UYGULANACAK
Proje ekibinden Prof. Dr. Eyüp Altınöz, diyabetin özellikle ilerleyen yaşlarda vücudun koruyucu mekanizmalarının zayıflamasıyla daha tehlikeli hale geldiğini belirtti. Çalışmanın bilimsel modelini açıklayan Prof. Dr. Altınöz, "Deney hayvanlarında vücudun önemli koruyucu hormonlarından melatonin salgılayan pineal bezi çıkararak başlayacak, ardından diyabet modeli oluşturacağız. İlk kez zeytin yaprağındaki hidroksitirozolü bu kapsamda deneyeceğiz. Böbrekler üzerinde koruyucu etkisi olup olmadığını ortaya koymayı hedefliyoruz," dedi.
"ALTERNATİF DEĞİL, DESTEKLEYİCİ TEDAVİ"
Bu çalışmanın mevcut diyabet tedavilerini ortadan kaldırmayacağının altını önemle çizen Prof. Dr. Altınöz, hedeflerinin destekleyici bir yöntem geliştirmek olduğunu söyledi: "Hastalar mevcut tedavi protokollerine devam edecek. Biz burada, böbrek hasarının ilerlemesini durdurma ihtimalini bir destekleyici tedavi olarak insanlara duyurmuş olacağız. Yoksa ‘diğer ilaçları bırakın, sadece bunu kullanın’ şeklinde bir iddiamız yok."
Eğer projenin sonuçları olumlu olursa, "hidroksitirozol" maddesinin gelecekte bir takviye olarak eczane raflarında yer alabileceği ve Türkiye'nin zengin zeytin potansiyeli sayesinde bu alanda önemli bir ekonomik değer yaratabileceği öngörülüyor. Proje sonuçlarının, uluslararası bilim dergilerinde yayımlanarak tıp literatürüne önemli bir katkı sağlaması bekleniyor.
