Okulların kapanmasıyla başlayan yaz tatili, çocuklar için dinlenme ve eğlence anlamına gelirken, ebeveynler için ise sinsi bir tehlikeyi beraberinde getiriyor: dijital bağımlılık. Gün boyunca tablet, telefon ve televizyon ekranlarına maruz kalan çocuklarda dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite bozukluğu görülme oranı endişe verici boyutlara ulaşıyor. Medicana Sivas Hastanesi'nden Uzman Psikolog Duhan Töre Yolalan, aileleri uyararak, çocukların beyin sağlığını korumanın anahtarının "zihin detoksu" olduğunu vurguladı.
Tehlikenin Adı: Çoklu Görev Dayatması
Çocuğunuzun Beyni Alarm Veriyor Olabilir! pic.twitter.com/V1qnMuJIyv
— Bizim Sivas Gazetesi (@bizimsivascomtr) June 19, 2025
Uzman Psikolog Yolalan'a göre asıl sorun, çocuğun zihnini aynı anda birden fazla işe odaklamaya zorlamak. "Çocuk birden fazla şeye zihnini odakladığında, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ortaya çıkmaktadır" diyen Yolalan, en sık yapılan hatayı şöyle özetliyor: Yemek yerken video izletmek, oyun oynarken arkada televizyonun açık olması... Bu durum, çocuğun beyninin tek bir işe konsantre olma yeteneğini köreltiyor ve ilerleyen yaşlarda ciddi öğrenme problemlerine zemin hazırlıyor.
Yaşa Göre Ekran Süresi Alarmı!
Dijital detoksun ilk adımının süre kontrolü olduğunu belirten Yolalan, yaş gruplarına göre ideal maruz kalma sürelerini paylaştı:
0-3 Yaş: Ekranla kesinlikle tanıştırılmamalı. (Sıfır maruziyet)
3-6 Yaş: Günde en fazla 25-30 dakika.
6-9 Yaş: Günde en fazla 40-45 dakika. Bu sürelerin aşılması, çocuğun zihinsel gelişimine doğrudan zarar veriyor.
Panzehir: Zihin Detoksu Nasıl Yapılır?
Peki, nedir bu "zihin detoksu" ve nasıl uygulanır? Uzman Psikolog Yolalan, amacın çocuğu tek bir işe odaklamak olduğunu belirtiyor ve aileler için pratik bir yol haritası sunuyor:
Tek Görev Kuralı: Yemek yiyorsa sadece yemeğine, oyun oynuyorsa sadece oyununa odaklanmasını sağlayın. Etrafta dikkat dağıtıcı başka ekranlar olmasın.
Açık Hava ve Nefes: Birlikte dışarı çıkın ve birkaç kez derin nefes alıp verme egzersizi yapın. Bu, çocuğun stres seviyesini düşürür ve rahatlatır.
Fiziksel Aktivite: Enerjisini atabileceği fiziksel oyunlara ve aktivitelere daha fazla zaman ayırın.
Sanat ve Yaratıcılık: Boya yapmak, hamur oynamak gibi sanatsal ve orijinal fikirler üretmesini teşvik eden etkinlikler planlayın.
Uykudan Önce Ekran Yasak: Çocuğun düzenli ve kaliteli uyuması için uyumadan en az bir saat önce tüm ekranlarla bağını kesin.
Altın Kural: Önce Ebeveyn Örnek Olmalı
Yolalan'ın en kritik uyarısı ise ebeveynlere yönelik: "Çocuk, anne babayı örnek alma eğilimindedir." Siz elinizden telefonu düşürmezken, çocuğunuzdan ekrandan uzak durmasını beklemeniz gerçekçi değil. Zihin detoksunun başarılı olabilmesi için tüm ailenin bu kurallara uyması ve birlikte kaliteli, ekransız vakit geçirmesi şart. Unutmayın, teknolojinin eline terk edilen bir çocuk, dikkat eksikliği ve hiperaktivite gibi sorunlarla baş başa kalabilir.