Türkiye’de milyonlarca çalışanın merakla takip ettiği kademeli emeklilik düzenlemesi, EYT sonrası ortaya çıkan boşluğu dolduracak alternatif bir model olarak yeniden gündemin merkezine yerleşti. Özellikle 1999 sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlara yeni bir umut kapısı açabilecek bu model, yaş ve prim gün şartlarının sigorta giriş tarihine göre aşamalı şekilde belirlenmesini içeriyor.
Teklifin Meclis’e sunulmasıyla birlikte gözler yasal sürece çevrilirken, çalışanların beklentileri her geçen gün daha da artıyor.
Kademeli Emeklilik Sistemi Nasıl İşleyecek?
Kademeli emeklilik modeli, çalışanların emeklilik şartlarını sigorta başlangıç yılına göre kademe kademe belirleyen bir yapıya sahip. Bu sistemde EYT kapsamı dışında kalan, yani 2000–2008 arası sigortalı olan milyonlarca kişi, giriş yılına göre farklı yaş ve prim kriterlerine tabi tutulacak.
Örneğin; 2000 yılında işe başlayan bir kadın çalışan, yaklaşık 6.250 prim günü ve 43 yaş şartıyla emekliliğe hak kazanabilir.
2008 sonrası sigorta girişi olanlarda ise yaş ve prim şartları daha yüksek seviyelere çıkıyor.
Bu yapı, çalışanların ani yasal değişikliklerden etkilenmemesi ve sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğinin korunması amacıyla planlanıyor.
Meclis Sürecinde Son Durum Ne?
CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay tarafından hazırlanan teklif Meclis’e sunularak resmi süreç başlatıldı. Düzenleme, çalışan kesimden büyük ilgi görürken tartışmaların odağı da olmaya devam ediyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, yaptığı son açıklamada:
Sistemin EYT benzeri geniş bir düzenleme olmayacağını,
Ancak belirli çalışan gruplarına erken emeklilik fırsatı sunabileceğini vurguladı.
Bu açıklama, kademeli emeklilik düzenlemesinin kapsamının sınırlı ancak hedefli olacağını ortaya koyuyor.
Kimler İçin Erken Emeklilik İmkanı Doğabilir?
Mevcut sistemde erken emeklilik bazı özel gruplar için zaten mümkün durumda. Kademeli emeklilik modeliyle bu imkan daha geniş bir çerçeveye taşınabilir.
Erken emeklilikten yararlanabilecek gruplar arasında:
1999 sonrası sigorta girişi olup EYT dışında kalan çalışanlar,
Engelli bireyler (yüzde 40 üzeri engellilik oranına göre daha düşük prim ve yıl şartı),
Maden işçileri, basın çalışanları, asker ve polis gibi fiili hizmet zammı alan meslekler,
Doğum borçlanması yapan kadınlar,
Askerlik borçlanması yapan erkekler yer alıyor.
Bu avantajlar, prim süresini öne çekip emeklilik yaşını düşürerek önemli bir kolaylık sağlıyor.
Başvuru Süreci Nasıl İşleyecek?
Kademeli emeklilik için en belirleyici unsur, kişinin sigorta başlangıç tarihinin doğru tespiti olacak. Sistemde 2000–2008 arası dönem kritik rol oynarken, her yıl için farklı prim ve yaş şartları getiriliyor.
Bu düzenleme ile birlikte:
Emeklilik hesaplamaları daha net ve öngörülebilir hale gelecek,
Uzun süredir EYT dışında kalan çalışanların yaşadığı mağduriyet önemli ölçüde azalacak.
Modelin resmi olarak yürürlüğe gireceği tarih ise Meclis görüşmeleri tamamlandıktan sonra netlik kazanacak.
Çalışanların Beklentisi Yükseliyor
Kademeli emeklilik, Türkiye’nin emeklilik sistemi içinde yeni bir reform adımı olarak değerlendiriliyor. Özellikle genç yaşlarda çalışmaya başlayıp EYT kapsamına giremeyen milyonlarca kişi, bu modelin kendilerine erken emeklilik fırsatı sunmasını umut ediyor.
Yaş şartları, prim kriterleri ve yürürlük tarihi netleştiğinde, çalışanların emeklilik planlamaları da tamamen yeni bir forma bürünecek gibi görünüyor.
