Her gün tükettiğimiz, hayatımızın vazgeçilmezi olan suyun ne kadar güvenli olduğunu hiç düşündünüz mü? Görünüşü berrak olsa da, içme ve kullanma sularımızda gizlenebilecek mikrobiyolojik ve kimyasal riskler, Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü'ne bağlı Ulusal Halk Sağlığı Referans Laboratuvarları'nda titizlikle mercek altına alınıyor. Kaynak suyundan kaplıca suyuna, musluktan akan sudan havuz suyuna kadar her tür su numunesi, uzman ellerde adeta bir sağlık taramasından geçiriliyor.
81 İlden Gelen Numuneler, Kapsamlı Analiz Sürecinde
Türkiye'nin dört bir yanından, 81 ilden toplanan su numuneleri, Ulusal Halk Sağlığı Referans Laboratuvarları'na ulaştığı andan itibaren sıkı bir protokolle karşılanıyor. Kabul kriterlerine göre değerlendirilen örnekler, modern otomasyon sistemlerine kaydedilerek, talep edilen analiz türüne göre su kimyası veya mikrobiyoloji laboratuvarlarına sevk ediliyor. Burada, çevresel kirleticilerden cıva ve arsenik gibi tehlikeli ağır metallere kadar onlarca farklı parametre incelenerek suyun güvenliği teminat altına alınıyor.
"Halkımız Şüphelendiği Suyu Getirip Analiz Ettirebilir"
Laboratuvarda görev yapan Doktor Biyolog Özgül Semizoğlu, sadece resmi kurumların değil, vatandaşların da su analizi talebinde bulunabileceğini vurguluyor: "Devlet dairelerinden gelen rutin numunelerin yanı sıra, özel istek numunelerini de çalışıyoruz. Halkımız, aklında bir şüphe varsa, yeni bir kuyu açtıysa veya mevcut suyunun kalitesinden emin olmak istiyorsa, bize su örneğini getirebilir. Web sitemizde numune alma kriterlerini detaylıca anlatan bir bilgilendirme mevcut, buna uyarak numunelerini getirebilirler."
Mikrobiyolojik analiz sürecini de anlatan Semizoğlu, "Su örneğini, aradığımız bakteriyi tutabilecek özel bir filtreden geçiriyoruz. Eğer bakteri varsa filtrede kalıyor. Bu filtreyi alıp, bakterinin üreyebileceği özel besi yerine ekiyoruz. Uygun sıcaklık ve bekleme süresinin ardından, eğer suda o bakteri mevcutsa, besi yerinde çoğalarak gözle görülür koloniler oluşturuyor," diyerek titiz çalışmaları özetledi.
Afet Anında da Sahada: Deprem Bölgesinde Güvenilir Su İçin Seferberlik
Bu laboratuvarların önemi, özellikle afet durumlarında daha da artıyor. Doktor Biyolog Semizoğlu, 6 Şubat depremlerindeki kritik rollerine değindi: "Depremin ikinci gününde Kahramanmaraş'taydık. Hemen ardından mobil laboratuvarımızla Hatay’a intikal ettik. Merkez laboratuvar personelimizle dönüşümlü olarak üç buçuk ay boyunca bölgedeki su kaynaklarının hem kimyasal hem de mikrobiyolojik analizlerini gerçekleştirdik. Amacımız, halkımızın güvenilir suya kesintisiz erişimini sağlamaktı ve bu hizmeti sahada sunduk."
"Temiz Su, Sağlıklı Yaşamın Temelidir"
Kimyasal Su Analizleri Laboratuvar Sorumlusu Dr. Sibel Uzun ise suyun sadece berrak görünmesinin yeterli olmadığının altını çiziyor: "İnsan ve tüm canlılar için su hayati, ancak temiz su çok daha önemlidir. Biz burada, halka ve çevreye sunulan suyun temiz olduğundan emin olmak için kimyasal ve mikrobiyolojik testler yapıyoruz."
Dr. Uzun, analiz ettikleri parametrelerin çeşitliliğine dikkat çekerek, "pH, iletkenlik, amonyum gibi temel parametrelerin yanı sıra, arsenik ve cıva gibi insan sağlığına zararlı olabilecek elementlerin varlığını da araştırıyoruz. Aynı zamanda sodyum, potasyum, kalsiyum gibi sağlık için faydalı minerallerin de miktarını belirliyoruz. Önemli olan, tüm bu değerlerin ilgili yönetmeliklerde belirtilen güvenli aralıklarda olmasıdır. Suyun görüntüsü fikir verebilir ama kesin kalite, ancak bu detaylı analizlerle anlaşılır," dedi.
Afet durumlarına da her zaman hazırlıklı olduklarını belirten Uzun, "Deprem gibi afetlerde içme sularına istenmeyen maddelerin karışma riski artar. 6 Şubat depremlerinde de su kaynaklı bir salgın veya zehirlenme yaşanmaması adına mobil laboratuvarımızla hizmet verdik. Bu tür senaryolara karşı düzenli tatbikatlar yaparak hazırlık seviyemizi sürekli güncel tutuyoruz," ifadelerini kullandı.
