Teknolojinin hayatımızdaki yeri arttıkça, dijital cihazlara olan bağımlılığımız da derinleşiyor. Peki, sürekli elimizin altındaki telefonlar, tabletler hafızamızı nasıl etkiliyor? Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde yapılan "Dijital Amnezi" başlıklı çarpıcı araştırma, bu sorunun cevabının pek de iç açıcı olmadığını gösteriyor.
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi'nden 'dijital amnezi' araştırması
İletişim Fakültesi akademisyenlerinden Doç. Dr. Fikriye Çelik tarafından yürütülen araştırma, dijital cihazların aşırı kullanımının insan belleği üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ortaya koydu.
Araştırma sonuçlarını değerlendiren Fakülte Dekanı Prof. Dr. Mustafa Gülmez, insanların artık cep telefonları olmadan sokağa bile çıkmak istemediğini belirterek, bu durumun hafızada ciddi zayıflamalara yol açabileceği uyarısında bulundu.
Nedir bu dijital amnezi?
Prof. Dr. Gülmez, "Dijital Amnezi"yi şöyle açıklıyor: "Dijitalleşen dünyamızda fazlasıyla kullandığımız elektronik cihazlara daha çok güvendiğimiz için hafızalarımızı çok fazla zorlamıyoruz. Eskiden kolayca hatırladığımız telefon numaraları, adresler, önemli tarihler artık teknolojik cihazlara emanet.
Bu durum, beynin bu bilgileri uzun süreli hafızaya kaydetme ihtiyacını azaltıyor ve yakın geçmişteki bilgilerin kaybolmasına neden oluyor. Bu, çağımızın en temel sağlık problemlerinden birisi."
Telefonlar "organ" haline geldi, hafıza zayıflıyor!
Araştırmanın, cep telefonlarının artık insanlar için bir "organ" haline geldiğini, özellikle gençlerin bu cihazlardan ayrı kalamadığını gösterdiğini belirten Gülmez, "Bu durum zaman içerisinde hafızamızda zayıflamalara neden olabiliyor" dedi.
Araştırmanın ilginç bir sonucuna da değinen Gülmez, "İnsanlar bildiği adresi dahi navigasyon uygulamalarına sorarak gidiyorlar. Öğrenciler arasında yapılan araştırmada her 4 öğrenciden sadece 1'i birkaç yakınının numarasını ezbere biliyor" ifadelerini kullandı.
Alzheimer riski ve korunma yolları
Prof. Dr. Gülmez, bu hafıza zayıflamasının ileriki yaşlarda Alzheimer gibi ciddi hastalıklara yakalanma riskini artırabileceği konusunda da uyardı. Peki, bu dijital unutkanlığa karşı ne yapılabilir? Gülmez, beyni aktif tutmak için basit ama etkili öneriler sunuyor:
Alışkanlıkları Kırın: Cep telefonlarına ve navigasyona aşırı güvenmekten vazgeçin. Gideceğiniz adresi kendiniz bulmaya çalışın.
Farklı Yollar Deneyin: Evinize hep aynı yoldan gitmek yerine farklı güzergahlar kullanın.
Beyni Şaşırtın: Evinizin kapısını sürekli kullandığınız elinizle değil, diğer elinizle açmayı deneyin. Bu tür farklı ve ani hareketler beyni aktif tutacaktır.
Prof. Dr. Mustafa Gülmez, beynin gelişmesine katkı sağlayacak bu tür küçük değişikliklerin dijital amneziye karşı önemli bir kalkan oluşturabileceğini vurguladı.
