Yaz aylarının etkisini giderek artırdığı bu günlerde, sıcak havalar yalnızca bunaltıcı değil, aynı zamanda ciddi sağlık sorunlarına da davetiye çıkarıyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Mahmut Ekici, sıcak havalarda artan sıvı ve mineral kaybının ciddi sonuçlara yol açabileceğine dikkat çekti.
Ekici’ye göre yetişkin bir insan vücudunun yaklaşık %60-65’i sudan oluşurken, bu oran yenidoğan bebeklerde %75-80’e kadar çıkıyor. Su, vücut içi tepkimelerin gerçekleştiği ortam olmasının yanı sıra, elektrolit dengesi açısından da yaşamsal bir rol üstleniyor.
Vücutta doğal yollarla idrar, dışkı, solunum ve terleme ile su kaybı yaşandığını belirten Ekici, sıcak havalarda özellikle terleme ve solunum yoluyla bu kayıpların katlandığını söyledi. Bu durum yalnızca sıvı değil, aynı zamanda sodyum ve potasyum gibi hayati elektrolitlerin de kaybı anlamına geliyor.
Bu kayıpların sonucu olarak yorgunluk, ağız kuruluğu, halsizlik, çarpıntı, tansiyon düşüklüğü, kas krampları, baş ağrısı ve hatta bilinç bulanıklığı gibi belirtiler ortaya çıkabiliyor. Daha ileri durumlarda ise sıcak çarpması ve bilinç kaybı yaşanabiliyor. Özellikle çocuklar, yaşlılar ve kalp-tansiyon hastaları için bu durum hayati tehlike oluşturabiliyor.
Sıcaklardan korunmak için ne yapmalı?
Dr. Ekici, sıcak havalarda yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor:
Bol su için. Kavun ve karpuz gibi sulu meyveler tüketin. Eğer kalp ya da tansiyon hastalığınız yoksa mineralli içeceklerden destek alın.
Kafeinli ve enerji verici içeceklerden uzak durun. Bu tür içecekler idrar söktürücü etkisiyle sıvı kaybını artırabilir, çarpıntıyı tetikleyebilir.
Saat 10.00 ile 17.00 arasında dışarı çıkmamaya özen gösterin. Çıkmak zorundaysanız gölge yerleri tercih edin ve yanınızda mutlaka su bulundurun.
Pamuklu, açık renkli ve ince kıyafetler giyin.
Risk grubundaki bireyleri koruyun. Yaşlıları, çocukları ve kronik hastalığı olanları serin tutun. Dışarı çıkmaları gerekiyorsa şapka ve bol giysilerle koruyun, bol su içmelerini sağlayın.
Sıcak çarpmasında ilk müdahale hayat kurtarır
Sıcak çarpması şüphesi varsa hemen 112 acil yardım aranmalı. Bu sırada kişi serin bir ortama alınmalı, giysileri gevşetilmeli, başına ve koltuk altlarına soğuk kompres uygulanmalı. Eğer bilinci açık ise bol su içirilmelidir. Ancak bilinci kapalı bireylere ağızdan kesinlikle sıvı verilmemelidir; bu durum solunum yollarına kaçma riski nedeniyle tehlikelidir.
Su hayat kurtarır
Dr. Ekici, su tüketiminin yeterli olup olmadığını anlamanın en basit yolunun idrar rengine bakmak olduğunu belirtiyor. Koyu sarı renk, vücudun suya ihtiyacı olduğunu; berrak renk ise yeterli su alındığını gösteriyor.
Bu yazı sağlıklı geçirebilmek için, “Su hayat kurtarır” ilkesini rehber edinmek büyük önem taşıyor.
