Sivas'ın Zara ilçesi, dün tarihi bir ana tanıklık etti. Tam yarım asırdan fazla bir süredir rafa kaldırılmış, adeta hafızalardan silinmeye yüz tutmuş asırlık bir gelenek olan "Saya Gezdirme", Zara 4. Eğrilce Şenlikleri ile birlikte yeniden hayat buldu.

Birbirinden ilginç ve renkli kostümler giyen katılımcılar, ilçe merkezinde oluşturdukları kortejle görenleri hem şaşırttı hem de geçmişe götürdü.

Orta Asya'dan Zara'ya uzanan bereket ritüeli

Köklerinin Orta Asya'ya dayandığına inanılan ve geçmişte Zara'nın köylerinde şenlik havasında kutlanan bu özel köy seyirlik oyunu, bolluk ve bereketin sembolü olarak kabul ediliyor.

Normalde her yıl Şubat ayında, hayvanların yavrulamaya başladığı dönemde bir hafta boyunca süren etkinliklerle kutlanan "Saya Gezdirme", bu kez ilk defa Zara ilçe merkezine taşındı. Rengarenk kıyafetler içindeki saya ekibi, cadde ve sokakları arşınlayarak esnafı ve vatandaşları ziyaret etti.

Maniler, türküler ve halaylarla kapılar şenlendi

Geleneksel saya ekibinin en dikkat çekici figürleri arasında merdivenden yapılan ve üç kişinin taşıdığı deve ile bereketi temsil eden kırmızı yakalı "Arap" karakteri yer aldı.

Sivas'ta gece sürprizi! Yavru baykuşla iç ısıtan anlar! Sivas'ta gece sürprizi! Yavru baykuşla iç ısıtan anlar!

Ekip, ziyaret ettikleri her evin veya iş yerinin kapısında durarak maniler ve türküler söyledi, coşkulu halaylar çekti. Ellerindeki asalarla önce toprağa, sonra hayvanların bulunduğu ahırların kapısına ve son olarak da evin dış kapısına vurarak bereket, huzur ve bolluk dilediler.

Zara halkı, bu unutulmaz anları alkışlarla karşılarken, ilçe esnafı da geleneğe sahip çıkılması adına saya ekibine çeşitli hediyeler sunarak destek oldu.

"Toprak bereketlensin, ev huzur dolsun diye..."

Geleneğin yeniden canlandırılmasında önemli rol oynayan Kültür ve Turizm Bakanlığı El Sanatları Sanatçısı Nilgün Gökkuş Bozalioğlu, Saya Gezdirme'nin derin anlamını şu sözlerle açıkladı:

"Bu, Orta Asya'dan miras kalmış kadim bir kültür. 'Arap' karakteri bereketi simgeler ve gezdiği yerden saya için yiyecek veya para toplar. Asasıyla toprağa vurur bereketlenir, ahıra vurur hayvanlar bereketlenir, evin kapısına vurur ki o eve huzur dolsun."

Bozalioğlu, oyunun geleneksel olarak Şubat ayında, köylülerin haberi olmadan gençler tarafından gizlice hazırlandığını ve amacının o yıl hayvanların daha iyi döl tutması, mahsulün bol olması, süt, yoğurt, peynir gibi nimetlerin aile boyu bolluk içinde tüketilmesini dilemek olduğunu belirtti.

"Çok saygı duyulacak bir oyun. Bugün bunu kalabalık bir şekilde temsil ettik ve Zara halkının alkışlarla bize destek olması bizleri çok mutlu etti" diyerek geleneğin yaşatılmasının önemine vurgu yaptı.

Bu özel etkinlik, hem Zara halkına nostaljik anlar yaşattı hem de unutulmaya yüz tutmuş kültürel bir mirasın gelecek nesillere aktarılması adına önemli bir adım oldu.

Kaynak: İHA