Sivas denildiğinde akla gelen, dillerden düşmeyen ve her dinleyişte kalplere dokunan türkülerden birisi olan Hacel Obası türküsü, aslında Sivas'ın Şarkışla ilçesinde yaşanmış büyük bir aşkı ve ardından gelen acı bir ihaneti anlatıyor. Sivas'ın bu en sevilen türkülerinden birinin hikayesi, bir yanda sevdiği için yanan Mustafa'yı, diğer yanda "vezir olma" hayali kuran Ayşe'yi konu alıyor.
İşte Hacel Obası türküsünün hikayesi...
Sivas Gedik Ovası'nda Bir Güzel: Ayşe Kız
Rivayetlere göre hikaye, üç kardeşin Sivas'ın Şarkışla ilçesindeki Gedik Ovası'na gelip kendi obalarını kurmasıyla başlar. Zamanla bu obada (Hacel Obası'nda), konak sahibi varlıklı bir ailenin kızı olan, dillere destan güzellikteki Ayşe yetişir.
Obanın Yiğidi Mustafa ile Gizli Aşk
Hacel Obasının bu erişilmez güzeli Ayşe'ye, obanın yiğit gençlerinden Mustafa gönlünü kaptırır. Mustafa'nın bu sevgisi Ayşe'de de karşılık bulur ve iki genç, ailelerinden gizli gizli buluşmaya başlar.
Aşkın Araya Giren Engel: Teğmen Nazım
Mustafa ve Ayşe'nin aşkı obada sessiz sedasız devam ederken, Şarkışla'ya okumuş, tahsil görmüş Teğmen Nazım'ın gelişi tüm dengeleri değiştirir. O zamanın okumuş adamı olarak tüm ahalinin dilinde olan Teğmen Nazım, Ayşe'yi görür ve ailesinden ister.
"Memur Karısı Olur Vezir Olurum" Diyen Ayşe
Bu talip, Ayşe'nin ve bazı kaynaklara göre özellikle annesinin aklını çeler. Ayşe'nin, "Mustafa’ya varıp da ineğin dananın içinde rezil olacağıma memur karısı olur vezir olurum," diyerek bu teklifi kabul ettiği rivayet edilir.
"Ayağında Potini Var Zengin mi Sandın?"
Yeni elbiseler, takılar ve "memur karısı" olma hayali, Ayşe'nin başını döndürür. Ayşe, eski aşkı Mustafa'yı her gördüğünde yaptıklarından utanır ve onunla konuşmaz olur. Sevdiği kızın bu değişimi ve ihaneti, Mustafa'yı deliye döndürür. Yaşadığı aşk acısı ve öfkeyle Mustafa, Sivas'ın en dokunaklı türkülerinden birisi olan o sözleri söylemeye başlar:
Hacel obasını engin mi sandın? Ayağında potini var zengin mi sandın? Her olur olmazı dengin mi sandın? Ay da doldu göremedim yar seni...
"Önce Söz Verişin Sonra Dönüşün"
Hacel Obası türküsünün her mısrası, Mustafa'nın Ayşe'ye olan sitemiyle doludur. "Merdivenden tıkır mıkır inişin. Çığırdaşır altın ile gümüşün. Önce söz verişin sonra dönüşün" diyerek, Ayşe'nin verdiği sözden nasıl döndüğünü ve yeni zenginliğine nasıl kapıldığını yüzüne vurur.
Zalım Ana ve Ölümsüz Bir Miras
Mustafa, "Söylerim söylemez tatlı dili var" diyerek eski aşkını özlemle anarken, "Zalım anan duyar sana herslenir (kızar)" diyerek bu ihanette ailenin, özellikle de annesinin payı olduğunu ima eder. İşte Sivas'ın bu ölümsüz türküsü, Şarkışla'da yaşanan bu acı aşk hikayesinin günümüze ulaşan en canlı mirasıdır.
