Mevsim geçişlerindeki ruh değişiklerini hep birlikte hocamızdan öğrenelim kendisine teşekkür ediyorum verdiği bilgilerden dolayı.
Mevsim geçişlerinde hava sıcaklığının ve gün ışığı seviyesinin değişkenlik göstermesi ruh
halimizi de etkiler. Yaz ayından sonra gelen sonbahar ve takip eden kış aylarında havanın
aydınlık olduğu saat süresi kısalır ve bu durum melatonin salınımın artışına sebep olur.
Melatonin havanın kararmasıyla salgılanan bir hormondur. Gün ışığının azalması sonucunda
ise mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin salınımı azalır. Yani şöyle söylersek serotonin
salınımı azalırken melatonin salınımı artar bu durumda daha uykulu, halsiz, bitkin yorgun
hissedebiliriz.
Bu durum mevsimsel depresyon dediğimiz süreci etkileyebilir. Mevsimsel depresyon
dediğimiz durum ise sonbahar, kış aylarında kendini gösteren ilkbahar ve yaz aylarını
gelmesiyle etkisini kaybeden bir depresyon türüdür.
Mevsimsel depresyonu her yaştan insan yaşayabilir ancak bazı genetik faktörler depresyonun
görülme olasılığını artırır. Örneğin; ailede depresyon öyküsü, özellikle birinci derece
akrabalar. Bunun yanı sıra kişilik özellikleri, kişinin problemlerle karşılaştığında kullandığı
baş etme yöntemlerinin geçerliliği de mevsimsel depresyonun görülmesinde rol oynar.
Bu süreçte kişilerde görülmesi beklenen belirtiler şöyle sıralanabilir;
hayattan zevk almama, mutsuzluk, hiçbir şey yapmak istememe, önceden zevk aldığı
etkinliklere katılmak istememe, sinirlilik hali, hassasiyet, ağlama nöbetleri, enerji kaybı,
yorgunluk, halsizlik, çökkünlük, sosyal geri çekilme, aşırı uyku hali, önceleri zevk alınan
şeylerden artık zevk alamama, iştahta artış veya azalma, konsantre olmada güçlük, okul ve iş
hayatında performans düşüklüğü, cinsel isteksizlik.
Mevsimsel depresyonu diğer depresyon biçimlerinden ayıran şey ise, belirtilerin (en az iki yıl
arka arkaya) mevsim içinde yalnızca birkaç ay sürmesi, diğer mevsimlerde olmaması ve bu
durumu açıklayacak başka bir durum olmamasıdır.
Aralık ayının gelmesi ile bu konuya değinelim istedim eğer bu veya buna benzer durumları
yaşıyorsanız yardım almaktan çekinmeyin. Bir psikologdan veya psikiyatriden randevu
oluşturabilirsiniz. Profesyonel destek almanız mevsimsel depresyonun uzun kronik hale
gelmesinin önüne geçerek engeller.
Ayrıca sonbahar ve kış aylarında istenen uyku düzeninizin olması sizi mevsimsel
depresyondan korur. Bunun yanında egzersizler ve kendinize verdiğiniz küçük ödüllerde sizi
koruyacaktır. En az haftada bir kere kendinizi ödüllendirmeyi unutmayın, bu bir çikolata da
olabilir, bir kahve, yürüyüş veya sevdiğimiz bir insanla sohbet olabilir. Ayrıca bu dönemin
getirdiği isteksizlik ile gelen erteleme davranışı motivasyonunuzu düşürür ve daha da stresli
bir hal alabilirsiniz. Yapılması gereken görevlerinizi ertelemeden, sorumluluklarınız yerine
getirmeye de gayret etmelisiniz.
Psikolog ve Aile Danışmanı Nuriye Laçiner
Bir sonraki yazıda buluşmak üzere.
