Soru:2)SEVGİLİ SULTAN SİVASLI HEMŞEHRİLERİM VE AZİZ TAKİP VE SEYİRCİLERİM.GEÇEN HAFTAKİ YAZIMDA BU KONU EKSİK KALMIŞ VE DİN KURLUNUN FETVASINI EKLEMEMİŞTİM BUG HAFTA ONUDA EKLEYEREK BU SORUŞU TEKRAR YAZIYORUM.
SORU:2)Bireysel emeklilik gibi bir sisteme dâhil olmak caiz midir?
Cevap:
Bugünkü şekliyle caiz değildir.
Soru:3
Bankaların özel emeklilik uygulamalarının hükmü nedir? Birikimlerimizi harama düşmeden nasıl değerlendirmemizi tavsiye edersiniz?
Cevap:
Bugünkü uygulanan şekli ile bankaların özel emeklilik uygulamalarının hayat sigortasından farkı yok. Esası, parayı şahıstan alıp en çoğu faiz gelirine yönelik olarak değerlendirmek ve vatandaşa verdiğinin daha fazlasını geri vermektir; az para verip çok para almanın adı faizdir; çok parayı kazanan da faiz yoluyla kazanmaktadır; bu sebeple helal değildir.
Birikiminizi, taşınmaz mal, altın, döviz ve hisse senetlerine paylaştırarak veya özel finans kurumlarında değerlendirin.”
Muhterem Hocam bu görüşlerini kendi internet sayfasında[1] anlattıktan sonra konu ile ilgili devlet tarafından yapılan bir kısım değişiklikleri dikkate alarak aynı web sayfasında iki makale daha neşrediyor ve bu konunun cevazına dair izahlarda bulunuyor. Ben bu iki makalenin linklerini buraya alıyorum. Okuyucularımız bu linklerden gereken bilgi dercede bilirler.
Linkinler:
· “Bireysel emeklilik -1” (03.03.2013), http://www.hayrettinkaraman.net/makale/1008.htm.
· Bireysel emeklilik konusu -2 (07.03.2013), http://www.hayrettinkaraman.net/makale/1009.htm.
968. Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi caiz midir?
Ülkemizde önceki yıllarda isteğe bağlı olarak tesis edilen bireysel emeklilik uygulaması, 2017 yılı başından itibaren, 45 yaş altındaki çalışanların tamamı için zorunlu hâle getirilmiştir.
Bu yeni düzenlemeye göre işveren, çalışanını Hazine Müsteşarlığı’nca uygun görülen bir şirketin sunacağı emeklilik planına dâhil edecek ve kazancının belli bir yüzdesini, bireysel emeklilik sistemine aktaracaktır.
Sistemin amacı ülkede tasarrufu teşvik etmek ve çalışanların emeklilik döneminde refahlarının
artmasını sağlamaktır.
Çalışanı otomatik olarak sisteme katan bu kanunî
düzenleme ayrıca, kişilere sistemden çıkma hakkı da tanımaktadır.
Zorunlu olsun, isteğe bağlı olsun emeklilik sistemine dâhil olanlara devlet kendiliğinden belli oranlarda katkı yapabilir.
Bireysel emeklilik sisteminin dinî açıdan en önemli ve hassas noktası, birikimlerin nerede ve hangi şartlarda değerlendirileceğidir.
Kazancın helal olması, bunun kaynağının ve yönteminin dinen meşru olmasına bağlıdır.
Bu sebeple işverenin, birikimlerin değerlendirilmesi hususunda İslam’ın haram saydığı alan ve işlemlerden uzak durması gerekir.
Çalışanların, birikimlerinin kendi inanç ve değerlerine göre işletilmesini beklemeleri doğal haklarıdır. Bu bağlamda dinî duyarlılığa sahip çalışanlar, birikimlerinin meşru alanda değerlendirilmesini talep etmelidirler.
Şu hâlde bireysel emeklilik tasarruf ve yatırım sistemi, birikimlerin dinen helal olan alanlarda değerlendirilmesi durumunda caizdir; aksi
hâlde ise caiz değildir.
·
Borç Alıp Verme ve Alışveriş
Soru:3)
1994 yılında bir arkadaştan dolar almıştım. 2 yıl sonra vefat etti. Eşi ve çocukları yoktu. Bir süre sonra bu arkadaşımın kardeşi geldi, “Sende kardeşimin doları varmış.” dedi. Ben de kardeşine olan borcumu vermedim. Bu borcumu kardeşine mi vermem gerekir, yoksa bir hayır kurumuna bağışlamam mı gerekir?
Cevap:
Borç aldığımız kimse vefat etmişse biz üzerimizde bulunan borcu o kişinin mirasçılarına ödemekle mükellefiz. Mirasçıları yoksa veya en azından biz bulamamışsak, o parayı köklü bir hayır kurumuna o kişi adına makbuz kestirmek suretiyle ödemesini yaparak vebalden kurtulmuş oluruz. İlerde yeniden bir hak iddiası söz konusu olursa elimizdeki makbuzla kendimizi müdafaa imkânı elde etmiş oluruz.
Soru:4)
Ben emlakçılık yapıyorum. Bazen de devletin ihale ile sattığı daire ve dükkânları ihale yol ile alıp satıyorum. Hacizli bir evi, kelepir fiyatına satın almak caiz midir? Örneğin; 100.000 TL’lik bir evi banka 40.000 TL’ye satışa çıkarmış ise bu fiyattan satın almak doğru mudur? Sonuçta gerçek fiyatı 100.000 TL’dir.
Cevap:
Emlakçılık yapan Müslüman’ın kazandığı para helaldir. Alım-satım da fahiş fiyata satmamak üzere aldığı malı istediği fiyata satabilir. Önemli olan insanları kandırmamaktır.
Emlak işleri ile uğraşan bir Müslüman, devletin açtığı ihalelere girip orada satılan malları hileli yollara başvurmadan (ihaleye girenleri para veya tehditle caydırmamadan) bir malı satın almasının dinî hiçbir mahsuru yoktur.
Bu malların eski sahipleri mükellefiyetlerini vaktinde ve zamanında yerine getirmedikleri için devlet, satıcının hakkını korumak üzere bu yola başvurmaktadır. Bu şekildeki bir ihaleye hilesiz hurdasız girdiğimiz takdirde istediğimiz malı almakta ve satmakta hiçbir beis yoktur, yeter ki karşımızdaki insanları kandırmayalım ve hileli yollara başvurmayalım. Ama şu atalar sözünü de hatırımızdan hiçbir zaman çıkarmasak iyi olur diye düşünürüm; “Ağlayanın malı, gülene hayır getirmez.”
Soru:5)
Ben inşaat malzemeleri satıyorum. Bir kişiye inşaat demirini bilinen fiyatıyla altı eşit taksitle sattım. İlk iki taksitini zamanında ödedi, ancak daha sonraki ödemeleri yapmadı. Ben bu ödemelerin bazısını 4 ay, bazısını 3 ay bekledim. İlgili evrakı başka işlerimde kullandım ve o ödemelerini yapmayınca ben yapmak zorunda kaldım.
1- Bu geciken parayı ne şekilde almam lazım?
2- Şayet bu ödemeleri karşı tarafa zamanında yapmamış olsaydım karşı taraf aradaki farkı her ay için 30–40 TL olarak benden alırdı. Bundan dolayı karşı taraftan ne şekilde almam lazım gelir?
Cevap:
Ticaretle iştigal eden Müslümanların başta gelen prensibi şu hadis-i şerif olmalı ve bütün Müslümanlar bu hadise göre amel etmeliler.
Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) buyuruyorlar ki: “Müslüman zarar da vermez zarar da görmez.”
Öncelikle size olan borçlarını ödemeyip geciktiren müşteriniz (borçlu olan kişi) ileride bunu öderken sizin zararınızı düşünerek ödeme yapmalıdır. Şayet siz bu malı verirken, “Bak arkadaş; zamanında ödeme yapmazsan o günkü değer üzerinden (döviz veya altın olarak) tahsilatımı yaparım." demiş olsaydınız, aradaki farkı bu şekilde tahsil edebilirdiniz (yani dolar, euro veya altın olarak alabilirdiniz ve hiç de sıkıntı olmazdı). Şayet borçlu olan kişi düşünceli birisi ise size olan borcunu öderken sizin zararınızı düşünüp telafi yoluna gitmelidir. Doğru olan da budur ama sizin aylar sonra bir fark istemeniz doğru olmaz. Gerçek Müslüman, karşısındaki insana zarar vermediği gibi zararda görmez, görmemeli ve yukarıdaki Peygamber buyruğuna riayet etmelidir.