Elbette, iletişim çok önemlidir diye söze başlamayacağım. Bunu bilmeyen mi var. Günümüzde ise; kişiler arası iletişimden ziyade, kitle iletişimi ve kitle iletişimine imkân veren kitle iletişim araçları önemini katlamış durumda. Milenyumlu yıllarla birlikte, artık bilimsel alandaki en büyük gelişim, değişim ve icatlar özellikle kitle iletişim araçları teknolojisinde yaşanıyor.
İnsanların çevresinde yaşananlara ilişkin merakı, onları kitle iletişim araçlarını daha çok kullanmaya ve bu alandaki teknolojiye sahip olma isteğini de arttırmaktadır. Asgari ücretin üç beş katı fiyatlardan alıcı bulan akıllı cep telefonu satışlarına baktığımızda kitle iletişim araçları teknolojine sahip olma isteğimizin boyutlarını daha iyi anlayabiliriz. Öyle ki; devletin bu satışları çeşitli şekillerde sınırlandırma girişimlerine rağmen, 750 lira ücretle çalışanlarımız, 2000 liralık telefonlar alıp kullanıyoruz.
Kitle iletişim araçlarının gelişmesi, yaygınlaşması demek, aynı oranda medyanın öneminin de artması demek. İnsanlar, hem Dünya’nın dört bir yayında olanlardan haberdar olmak istiyorlar hem de yerelde neler olduğunu bilmek istiyorlar. Aynı şekilde; gurbetteki, sıladaki insanlar yerel basın aracılığıyla memleketlerinden haber almak istiyorlar. Bu durum yerele yönelişi ve yerel basına ilgiyi de beraberinde getiriyor. Yerel medyaya bu anlamda bir yöneliş söz konusu olmakla birlikte, yerel medyanın ne kadar yerel olduğu sorusu anlamlıdır. İşte tamda bu ve benzeri sorulara yanıt arayan bir araştırma var elimde.*
Araştırma ile; yerel gazetelerin ne kadar yerel olduğu, haberlerinin sayısal analizi, birçok ulusal yazılı basının sıkça yer verdiği magazin haberlerinin yerel yazılı basında ne oranda yer aldığı gibi soru ve bu sorulara dayalı varsayımlara cevap aranmış. Araştırma süresince literatür taraması yapılmış, inceleme aşamasında ise 130 yerel gazete incelenerek kaynak taraması yapılmış.
Araştırmanın yapıldığı 2007 yılında Sivas İli’nde 13 yerel gazete yayımlanmaktaymış. Bunlar; Anadolu Gazetesi, Ayrıntı Gazetesi, Bizim Sivas, Demokrat, Gazete Sivas, Hadiselerle Hakikat, Hürdoğan, Memleket Sivas, Sivas Postası, Sivas’ın Sesi, Pusula, Yeni Ülke ve 4 Eylül Güneşi Gazetesidir . Bu gazeteler arsından yayın hayatı en eski olanlar (Anadolu Gazetesi, Bizim Sivas, Hadiselerle Hakikat, Hürdoğan ve Yeni Ülke Gazetesi) örneklem olarak seçilmiş. Yerel basın araştırmasında, Sivas Merkez İlçe yazılı basınından, 2007 yılı Mayıs ayı itibariyle yayın hayatını sürdüren yukarıda bahsedilen beş gazete araştırma konusu olarak seçilmiş.
Araştırmada; “Teknoloji ve iletişim alanındaki bu hızlı değişimler ülkeler arasındaki sınırları belirsizleştirerek ve insanlara zamansal ve mekânsal yakınlık sağlayarak dünyayı küçük bir köy haline getirme yolunda hızla ilerlemektedir. Bu durum, bazı bilim insanlarına göre küresel bir dünyaya neden olurken bazı bilim insanlarına göre de yerelliğin önemini arttıracaktır. İnsanlar dünyanın bir ucunda olup bitenleri merak etme yerine çevresindeki, şehrindeki olaylara daha da duyarlı hale gelecektir. Kaldı ki günümüzde yazılı basın bağlamında bir yerelliğe dönüşün gerçekleşmeye başladığını görebiliriz. Yerel basının önemini fark eden ulusal basın patronları gazetelerinin yanına bölgesel ve yerel ekler ilave etmeye başladılar bile.” deniliyor. Burada şu eklemeyi yapmadan geçemeyeceğim:
Küreselleşmenin dünyayı bir köye dönüştürdüğü doğru. Fakat bu köy; İSLAMKÖY değil elbet. Eğer dünya bir köye dönüşecekse, bu köyün tabiî ki seküler bir köy, batının bir köyü olması için planlamalar yapılmıştır.
Yine araştırmada “ Yerel basın, bireyin yakın çevresi hakkında çeşitli sosyal, siyasal, ekonomik bilgiler verdiği için bireyin hayatını düzenler ve bireyin görüşlerini etkileyerek kamuoyu oluşturmaya yardımcı olur. Ulusal basının önemli bir parçası olan yerel basının yayınlandığı bölgedeki yönetenlerle yönetilenler arasında bir köprü oluşturmaktadır. Yerel basının yönetilenler adına yönetenleri denetlediğini söyleyebiliriz. Bu işlevi bakımından yerel basın, bölge halkının gözü ve kulağıdır.” şeklinde görüşlere yer verilmiş.
Sözü fazla uzatmadan “ Yerel Gazetelerin Habercilik Anlayışı: Sivas Yerel Basını” adlı araştırmanın sonuçlarını paylaşalım: Sivas Yazılı Yerel basınından il merkezinde yayımlanan beş yerel gazetenin toplam 130 nüshasında inceleme yapılmıştır. (inceleme 21 Haziran 2006 ile 21 Temmuz 2006 tarihleri arasında 31 gün boyunca yayımlanan nüshalar üzerinde yapılmıştır. Gazeteler haftanın 7 günü yayımlanmadığı için 130 nüsha elde edilmiştir.)
Araştırma sonucuna göre; incelenen yerel medyanın magazin haberlerine kayda değer oranda yer vermediği, yerel haberlerin yerel gazetelerde yüzde elliden fazla yer tuttuğu sonucuna ulaşılmıştır. Hülasa; Sivas Yerel Yazılı Basını, yerel haberlere ulusal haberlerden daha çok yer vermektedir. Bence sevindirici bir sonuç.
Sivas yerel basını üzerine, Güney Nair Bey’e ait, 1878-1999 Sivas Basını adlı kıymetli kitaptan başka pek çalışma yok. Bu sebeple; “Yerel Gazetelerin Habercilik Anlayışı: Sivas Yerel Basını” adlı çalışmanın kitap olarak basılması önerimdir…
*Bkz: Doğan Hatice, Türkiye’de Yerel Gazetelerin Habercilik Anlayışı: Sivas Yerel Basını, Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü, yayımlanmamış lisans tezi, Haziran 2007-Kayseri.
YEREL GAZETELERİN HABERCİLİK ANLAYIŞI
Ömer Doğan
Yorumlar